Thần tượng đi Tây
N
hững năm đất nước đang trong thời kỳ bao cấp, đi đâu
cũng nghe bài tuyệt tình thi mang tựa đề “10 yêu”. Theo các nhà lý
luận văn học thì xét về nghệ thuật nó chả ra đếch gì, nhưng xét về
nội dung thì nó phản ánh cực kỳ sinh động bức tranh toàn cảnh về
đời sống nhân dân lúc bấy giờ. Nói như mấy người hay chữ là
“mang đầy hơi thở đương đại”, nhưng của ai cụ thể thì quần chúng
chịu.
“Một yêu anh có may ô
Hai yêu anh có cá khô ăn dần
Ba yêu rửa mặt bằng khăn
Bốn yêu có thuốc đánh răng hàng ngày…”
Hay không? Còn mấy thứ yêu đằng sau nữa, nhưng quanh quẩn
cũng chỉ thể hiện niềm khát khao mãnh liệt những nhu yếu phẩm
như nước mắm, xà phòng, quần đùi, gạo và xe đạp.
Nhưng (lại nhưng, tôi ghét thằng nào nói một hồi rồi làm chữ
nhưng lắm) nếu có một anh nào hội tụ đủ cả 10 thứ đáng yêu như
trong bài thơ kia thì vẫn xách dép cho một hiện tượng mới nổi, đó là
các anh đi tây, khi đó ta thống nhất gọi bằng mỹ từ “đi xuất khẩu
lao động” cho đỡ mang tiếng culi làm thuê.
Làng tôi khi đó có mấy anh, anh thì đi Liên Xô, anh đi Đức, anh
đi Tiệp, thậm chí có anh đi tận Bungari, Hungari… Các anh đi rồi
