có một mình, ông ta khó lòng làm được nhiều hơn những người khác. Những
người vợ kế của ông, do quy chế đặc biệt được giải thoát khỏi những phục dịch
của giới của họ, mang lại cho ông trợ giúp và động viên. Họ đồng thời là phần
thưởng cho quyền lực và công cụ của nó. Liệu ta có thể nói, từ quan điểm của
người thổ dân, rằng cái giá cũng là đáng công? Để trả lời câu hỏi này, chúng ta
phải xem xét vấn đề dưới một góc độ tổng quát hơn và hỏi xem nhóm người
Nambikwara như một cấu trúc xã hội sơ đẳng, dạy cho ta những gì về nguồn
gốc và chức năng của quyền lực.
Ta sẽ nói nhanh về một nhận xét đầu tiên. Những thực tế Nambikwara bổ
sung vào những thực tế khác để phủ nhận lý thuyết xã hội học cũ, được tạm
thời phục hồi bởi môn phân tâm học, theo đó người thủ lĩnh nguyên thủy tìm
thấy nguyên mẫu của mình ở trong một vị Cha tượng trưng, các hình thái sơ
đẳng của Quốc gia đã dần dà phát triển, trong giả thiết này, bắt đầu từ gia đình.
Ở nền tảng của những hình thái thô thiển nhất của quyền lực, chúng ta đã nhìn
thấy một vận động quyết định, nó đưa vào một nhân tố mới trong tương quan
với những hiện tượng sinh học: vận động đó chính là sự đồng thuận. Sự đồng
thuận đồng thời là nguồn gốc và giới hạn của quyền lực. Những quan hệ nhìn
bề ngoài là đơn phương, như chúng thể hiện trong chính quyền bô lão, trong
nền quân chủ hay mọi hình thái chính quyền khác, có thể được tạo lập trong
các nhóm cấu trúc đã phức tạp. Chúng không thể có được trong những hình
thái đơn giản của tổ chức xã hội, như hình thái ta đã mô tả ở đây. Trong trường
hợp này, ngược lại, các quan hệ chính trị rút lại thành một kiểu phân xử giữa
một bên là những tài năng và quyền hành của thủ lĩnh, bên kia là khối lượng,
sự cố kết và thiện chí của nhóm người; tất cả những nhân tố này tác động qua
lại lẫn nhau.
Người ta những muốn có thể chỉ ra chỗ dựa to lớn mà môn dân tộc học
đương đại mang tới, về phương diện này, cho các chủ thuyết triết học thế kỷ
XVIII. Hẳn là sơ đồ của Rondon không giống với những mối quan hệ gần như
có tính hợp đồng giữa thủ lĩnh và những người đi theo ông. Rousseau đứng
trước một hiện tượng khác hẳn, tức là việc cá nhân từ bỏ quyền tự quyết của
chính họ vì lợi ích của ý chí chung. Nhưng vẫn rất đúng là Rousseau và những
