một cách cay độc: ianeapite, “đây là những thứ bỏ đi!...” Những bản báo cáo
của Phái đoàn Rondon thậm chí còn cho biết vào thời kỳ của những cuộc tiếp
xúc đầu tiên, thổ dân tỏ ra giận dữ khi thấy có những người hút thuốc lá, đến
nỗi họ giằng lấy những điếu xì gà và thuốc lá vứt đi. Tuy nhiên, khác với người
Parintint người Tupi-Kawahib có một từ chỉ thuốc lá: tabak, tức cùng một từ
như chúng ta, xuất phát từ những tiếng nói xưa của thổ dân vùng Antilles và
nhiều khả năng có nguồn gốc từ vùng Caribée. Có khả năng tìm thấy một bước
chuyển trong các phương ngữ Guaporé cũng có từ này, hoặc chúng đã vay
mượn từ đó từ tiếng Tây Ban Nha (Tiếng Bồ Đào Nha thì nói: fumo), hoặc các
nền văn hóa Guaporé là mũi nhọn tiến sâu nhất về hướng Tây Nam của một
nền văn minh lâu đời ở vùng Antilles - Guyanne (như rất nhiều chỉ dẫn đã cho
thấy), có thể để lại dấu vết của nó khi đi qua vùng thung lũng thấp của sông
Xingu. Cần phải nói thêm là người Nambikwara là những người hút thuốc lá
thâm căn cố đế trong khi những người láng giềng khác của người Tupi-
Kawahib là người Kepkirivat và Mundé hút thuốc lá bằng tẩu. Như vậy, sự
hiện diện ở vùng trung tâm Brésil một nhóm bộ lạc không có thuốc lá là một bí
ẩn, nhất là khi ta thấy người Tupi xưa sử dụng sản phẩm này rất nhiều. Do
không có thuốc lá, chúng tôi được dân làng đón tiếp bằng thứ nước mà các du
khách thế kỷ XVI gọi là cahouin-kahui, theo cách gọi của người Tupi-Kawahib
- nghĩa là một thứ rượu làm từ ngô mà những người thổ dân trồng rất nhiều
loại khác nhau trên các rẫy phát ven làng. Các tác giả xưa đã mô tả những
chiếc nồi cao bằng đầu người dùng để nấu thứ rượu đó và vai trò của các trinh
nữ trong bộ lạc nhổ thật nhiều nước bọt để kích thích ngô lên men. Có phải nồi
của người Tupi-Kawahib quá nhỏ hay là làng thiếu các trinh nữ khác? Người ta
dẫn tới ba cô bé và để cho chúng khạc nhổ vào nồi nước sắc của hạt ngô đã giã
nhỏ. Do thứ nước uống ngon lành, vừa bổ vừa giải khát này, được đem uống
ngay buổi tối hôm đó nên cũng chẳng thấy lên men bao nhiêu.
