Mặt trời vừa mọc, một người trong đoàn chúng tôi đi vào rừng để bắn hạ
mấy con chim cu rừng bay lượn ven làng. Lát sau, nghe thấy một tiếng súng,
mà chẳng ai chú ý, nhưng một lúc sau một người thổ dân chạy về, mặt tái mét
và hết sức kích động: anh ta cố giải thích với chúng tôi một chuyện gì đó;
Abaitara không có mặt tại chỗ để làm phiên dịch. Tuy nhiên, nghe thấy những
tiếng kêu to từ trong rừng mỗi lúc một gần lại, và chẳng mấy chốc người đàn
ông chạy băng qua khu trồng trọt, bàn tay trái nắm lấy cẳng tay phải lủng lẳng
một bàn tay tơi tả: anh ta đã tỳ vào khẩu súng và súng cướp cò. Luis và tôi bàn
xem phải làm sao đây. Ba ngón tay gần như đứt rời, và lòng bàn tay có vẻ bị
gãy nát, hình như buộc phải cưa cụt. Tuy nhiên, chúng tôi không đủ can đảm
làm việc đó, và chịu để cho anh bạn này phải tàn tật, chúng tôi đã tuyển dụng
anh cùng với người anh trai của anh ta trong một làng ở vùng lân cận Cuiaba,
chúng tôi cảm thấy phải có trách nhiệm đặc biệt đối với anh do anh ta còn trẻ,
và rất quý mến tính trung thực và tế nhị kiểu nông dân của anh. Nghề là chăn
dắt những con vật thồ, đòi hỏi phải rất khéo léo trong việc bốc xếp hàng hóa
lên lưng la, bò, mà cưa cụt bàn tay thì quả là một thảm họa. Dù rất lo, chúng
tôi quyết định tạm cố định lại các ngón tay, băng bó lại với những phương tiện
chúng tôi có trong tay và quay về; ngay khi về đến khu trại, Luis sẽ dẫn người
bị thương tới Urapa, ở đó có thầy thuốc của chúng tôi, và nếu như những người
thổ dân đồng ý với kế hoạch đó, tôi sẽ ở lại với họ, cắm trại bên bờ sông trong
lúc chờ đợi thuyền sẽ quay lại đón tôi 15 ngày sau (xuôi sông phải mất 3 ngày,
chừng một tuần lễ để ngược lên). Hoảng sợ vì một tai nạn mà họ lo sẽ làm thay
đổi thái độ thân thiện của chúng tôi, những người Anh-điêng chấp nhận mọi
điều chúng tôi đề nghị; và đi vượt lên trước trong lúc họ lại tiếp tục các công
việc chuẩn bị, chúng tôi quay lại khu rừng.
Chuyến đi diễn ra trong một bầu không khí ác mộng và những kỷ niệm về
chuyến đi ấy chỉ còn lại rất ít. Suốt dọc đường đi, người bị thương mê sảng,
bước đi nhanh đến nỗi chúng tôi không theo kịp; anh ta đi đầu, trước cả người
dẫn đường, không chút ngập ngừng theo một hành trình cứ như khép kín lại
sau lưng chúng tôi. Chúng tôi đã cố gắng làm cho anh ta ngủ đi được về đêm,
bằng thuốc ngủ. Thật may là anh ta không hề quen dùng thuốc và thuốc phát
huy hết tác dụng. Khi chúng tôi về đến khu trại, vào chiều ngày hôm sau, thì
