4
Mảnh vỡ và sự liên tục
Hai lý do, cũng gắn với phim của Ozu.
Lý do thứ nhất nằm ở chính cánh cửa trượt. Kể từ bộ phim đầu tiên, Vị
cơm với trà xanh, tôi đã bị không gian sống của người Nhật cuốn hút, các
cánh cửa trượt không làm xẻ đôi không gian và trượt êm ái trên những
đường ray vô hình. Bởi vì khi mở cửa, chúng ta biến đổi phòng ốc một cách
nhỏ mọn. Chúng ta làm căn phòng không được mở rộng hết cỡ và đưa vào
đó một lỗ hổng thiếu suy nghĩ theo những tỷ lệ không cân đối. Nếu nghĩ kỹ,
ta sẽ thấy không có gì xấu hơn một cánh cửa mở. Đối với phòng bên trong
cánh cửa đó, cánh cửa là một vết gẫy, một kiểu ký sinh phá vỡ sự thống
nhất của không gian. Ở phòng liền kề, cánh cửa tạo ra khoảng lõm, một khe
nứt há miệng và ngớ ngẩn, mất hút trên một đầu của bức tường mà lẽ ra cần
được toàn vẹn. Trong cả hai trường hợp, cánh cửa đều làm rối loạn bề rộng
của không gian mà không có lý do nào khác ngoài việc cho phép lưu thông,
tuy nhiên còn có nhiều cách khác để thoả mãn lý do này. Cánh cửa trượt
tránh được các chướng ngại vật và làm cho không gian đẹp hơn. Mặc dù
không làm thay đổi sự cân bằng, nó vẫn cho phép biến hình. Khi cánh cửa
mở ra, hai căn phòng thông với nhau mà không làm tổn thương nhau. Khi
cánh cửa đóng lại, nó lại đem lại cho mỗi phòng sự toàn vẹn vốn có. Chia
cắt và tái thống nhất diễn ra mà lại tránh được sự xâm nhập. Ở đó, cuộc
sống là một cuộc dạo chơi yên tĩnh, trong khi với chúng ta, cuộc sống
giống như một chuỗi dài hành động phá tường.
- Đúng đấy, - tôi nói với Manuela, - đúng là tiện lợi hơn và đỡ thô bạo
hơn.
