mặc dù không phải là một nhà trí thức, nhưng chồng tôi cũng không phải là
một kẻ xảo trá.
Tôi đã có thể gặp phải một người như Grelier.
Bernard Grelier là một trong những người hiếm hoi ở số 7 phố
Grenelle mà tôi không sợ bị lộ mình khi đứng trước mặt. Cho dù tôi nói với
ông ta: “Chiến tranh và hòa bình thể hiện một cách nhìn theo thuyết quyết
định về lịch sử” hay “Hãy tra dầu mỡ vào bản lề gian chứa rác”, ông ta
cũng chẳng có ý kiến gì. Thậm chí tôi tự hỏi bằng phép màu không thể giải
thích được nào, câu nói thứ hai có thể tạo ra được ở ông ta một nguyên tắc
hành động. Làm thế nào người ta có thể làm cái mà người ta không hiểu?
Chắc chắn là những đề nghị kiểu này không cần được xử lý một cách hợp
lý, và cũng giống như những tác nhân kích thích mà, khi quanh thành vòng
hình ống trong tủy sống, gây ra phản xạ mà không báo về não, mệnh lệnh
tra dầu mỡ có lẽ chỉ là một yêu cầu máy móc thúc đẩy các chi chứ trí óc
không hề tham gia vào.
Bernard Grelier là chồng của Violette Grelier, “quản gia” của nhà
Arthens. Ba mươi năm trước, Violette bắt đầu làm người ở và thăng tiến
dần khi gia đình đó giàu thêm, bà ta trở thành quản gia, thống trị trong
vương quốc đáng bị cười nhạo bao gồm người giúp việc (Manuela), bếp
trưởng không thường xuyên (người Anh) và người chạy việc vặt (chồng
của bà ta). Trở thành quản gia, Violette cũng coi khinh người lao động như
các ông bà chủ đại tư sản của mình. Suốt ngày, bà ta nói luôn miệng như
khướu, hối hả chạy đi chạy lại, vẻ mặt rất quan trọng, mắng mỏ đám người
làm như ở cung điện Versailles thời xưa và quấy rầy Manuela bằng những
tràng diễn thuyết ra vẻ trịnh trọng về tình yêu đối với công việc được hoàn
thành tốt và phân tích các cách thức đối nhân xử thế.
- Bà ấy không đọc sách của Marx, - một hôm Manuela nói với tôi như
vậy.
