của con người là ý thức mà con người có cùng với chính sự tồn tại của
mình, và nhất là khả năng của ý thức đó tự cho mình là một chủ thể. Khi nó
gãi vào đâu đó trên cơ thể con người, con người gãi và ý thức được rằng
mình đang gãi. Khi được hỏi thêm nữa (liệu anh có ý thức rằng mình ý thức
được về hành động gãi không?), anh ta tiếp tục trả lời rằng có, và tương tự
như vậy với tất cả các câu hỏi “liệu anh có ý thức không?” có thể được đặt
ra. Liệu con người có thấy đỡ ngứa hơn khi biết mình đang gãi và ý thức
được điều đó không? Ý thức phản xạ có giúp đỡ ngứa không? Không hề.
Biết rằng đang gãi và ý thức được rằng mình có ý thức biết việc đó không
hề làm thay đổi gì đối với hành động gãi. Thêm một điều bất lợi nữa là cần
phải chịu đựng sự tỉnh táo sinh ra từ cái thân phận làm người đáng buồn
này và tôi cá cược năm cân mận rằng điều này càng gây thêm khó chịu,
trong khi con mèo của tôi chỉ cần một động tác đơn giản của chân trước là
tống khứ được cái nỗi khó chịu đó. Nhưng dường như con người lại cảm
thấy rất đỗi đặc biệt, bởi vì không một loài sinh vật nào khác có thể làm
được như vậy và vì thế chúng ta thoát khỏi thú tính, rằng một sinh vật có
thể tự hiểu khi tự biết mình đang gãi, rằng việc ý thức của con người luôn
được đặt lên trên hết nhiều phần giống với sự thể hiện của cái gì đó thần
thánh mà chúng ta, nó thoát khỏi thuyết quyết định lạnh lùng chi phối tất cả
các vật chất.
Toàn bộ hiện tượng luận được dựa trên niềm tin chắc chắn sau đây: ý
thức phản xạ của chúng ta, dấu hiệu về phẩm cách bản thể học, là thực thể
duy nhất trong chúng ta đáng để nghiên cứu, bởi vì nó cứu chúng ta thoát
khỏi thuyết quyết định sinh học.
Dường như không một ai ý thức được rằng, vì chúng ta là những động
vật tuân theo thuyết quyết định lạnh lùng của các vật chất, nên mọi thứ xảy
ra trước đều không có giá trị.
