NHỮNG BÍ ẨN ĐẰNG SAU CÁC CUỘC THÁNH CHIẾN TẠI VIỆT NAM - Trang 204

Tổ Ouốc và Hòa Bình, từ Hà Nội vào Saigon tổ chức một hội nghị Công
Giáo mở rộng vào ngày 5.1.1980. Hội nghị đã đi đến quyết định thành lập
Ủy Ban Vận Động Công Giáo nhằm tiến tới việc thành lập một Giáo Hội
Công Giáo Việt Nam tự trị tách rời khỏi Tòa Thánh La Mã. Xong Công
Giáo rồi, ngày 2.2.1980, nhà cầm quyền mới cho lập Ủy Ban Vận Động
Thống Nhất Phật giáo
Tháng 1 năm 1981, nhà cầm quyền đã hình thành được một Giáo Hội Phật
Giáo Việt Nam Thống Nhất, nhờ sự hợp tác chặt chẽ của các Hòa Thượng
Thích Minh Châu, Thích Quảng Liên và nhất là có sự đồng thuận của Hòa
Thượng Thích Đôn Hậu, Xử lý Thường Vụ Viện Tăng Thống và Hoà
Thượng Thích Trí Thủ, Viện Trưởng Viện Hóa Đạo Giáo Hội Phật Giáo
Việt Nam Thống Nhất hệ phái Ấn Quang. Nhưng về phía Công Giáo, nhà
cầm quyền Cộng Sản đã hoàn toàn thất bại.
Trong một bản phân tích tình hình các tôn giáo tại Miền Nam năm 1981,
Tổng Cục An Ninh của nhà cầm quyền Cộng Sản Việt Nam đã nhận định
rằng hai tôn Giáo Cao Đài và Hoà Hảo chỉ là hai giáo phái chính trị nên
phải giải tán. Về phía Phật Giáo, bản nhận định nói rằng việc kiểm soát
không có gì khó khăn, vì Phật Giáo không có tổ chức chặt chẽ, và trong
những năm kháng chiến Đảng đã gài được nhiều cán bộ nòng cốt vào bên
trong để hoạt động. Những thành phần chống đối đã bị loại bỏ hoặc cô lập.
Vậy có thể thống nhất ngay mà không gặp trở ngại nào. Riêng về phía
Công Giáo, bản nhận định cho biết Giáo Hội Công Giáo là một Giáo Hội
được tổ chức rất chặt chẽ, gồm những người lãnh đạo và cán bộ có kiến
thức cao, giáo dân đều đã được huấn luyện thuần thành. Bản phân tích cho
biết riêng Giáo Phận Sàigòn có khoảng 40 linh mục có bằng tiến sĩ hoặc
tương đương và phân rõ lập trường, thái độ của từng nhóm cũng như cách
đối phó. Công giáo có Hội Đồng Giám Mục là một cơ quan lãnh đạo tập
thể, rất khó dùng ảnh hưởng của một vài cá nhân để chi phối. Công Giáo lại
có hậu thuẫn của Vatican và các nước Công Giáo Tây Phương nên nếu
hành động không khôn khéo có thể gảy ảnh hướng bất lợi. Bản phân tích đề
nghị dùng nhiều biện pháp để khống chế và làm tiêu hao dần Giáo Hội
Công Giáo như đã áp dụng tại miền Bắc từ 1954 - 1975 : tìm cách cô lập