Giáo Hội chính trị, thời đại, công cụ của chế độ hiện tại đã bỏ rơi quần
chúng Phật tử, nhưng trong thực tế các tăng sĩ và Phật tử thuộc Giáo Hội
Ấn Quang vẫn hợp tác và tìm cách giúp đỡ Giáo Hội quốc doanh.
Các hoạt động về Phật Giáo, theo chỉ đạo của Mặt Trận Tổ Quốc, của các
tăng sĩ quốc doanh như Hòa Thượng Kim Cương Tử (Đại Biểu Quốc Hội),
Hòa Thượng Thích Tâm Thông (đồng Phó Chủ Tịch Hội Đồng Trị Sự
Trung ương) và nhất là sư đặc công Việt Cộng nằm vùng Thích Minh Châu,
(nguyên Viện Trưởng Viện Đại Học Vạn Hạnh) đều được hoan nghênh và
đề cao.
Tạp chí Bông Sen số 18 tháng 11, 12/1993 & 1,2/1994 có đăng một bài
phóng sự rất dài của Trần Tâm Nguyên (một bí danh khác của Lê Hiếu
Liêm) đề ngày 20.11.1994, tường trình về sinh hoạt Phật sự tại Việt Nam
hiện nay. Bài phóng sự đó đã phản ảnh khá rõ nét sự mâu thuẫn giữa việc
chống đối Giáo Hội quốc doanh với việc ca tụng và kêu gọi giúp đỡ Giáo
Hội quốc doanh. Ở phần nói về Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam (quốc
doanh), tác giả đã viết:
"Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam, còn gọi là giáo hội nhà nước, ngay ở
Saigon, bị thao túng nặng nề bởi những cán bộ cộng sản và tệ hại hơn nữa,
bởi một cán bộ Thiên Chúa Giáo. Tên này lại là một tay nghiện ngập, ngay
từ sáng sớm, y đã đến trụ sở trung ương của Giáo Hội (trước đặt ở chùa
Xá Lợi, đường Bà Huyện Thanh Quan, bây giờ dời về trung tâm Thích
Quảng Đức, đường Công Lý), nồng nặc mùi rượu, y hạch sách, nạt nộ, sai
khiến chư tôn Giáo Phẩm cao cấp của GiáoHội. Thật là một tình trạng ô
nhục cho Phật Giáo Việt Nam có hai ngàn năm lịch sử và đã có công lớn
trong việc giữ nước và dựng nước suốt bao thời đại vinh quang".
Thế nhưng đến phần những công tác do Giáo Hội này thực hiện qua sự chỉ
đạo của các cán bộ cầm quyền và các sư quốc doanh thì lại được hoan hô
nhiệt liệt. Sau đây là hai trường hợp điển hình:
Trường hợp thứ nhất là trường hợp của Trường Cao Cấp Phật Học tại
Saigon do Hòa Thượng quốc doanh Thích Minh Châu đảm nhiệm, trường
này dạy về "Phật học dưới ánh sáng chủ nghĩa Mác-Lê":
"Nổi bật nhất trong các ngôi chùa ở Saigon là tu viện Vạn Hạnh của Thầy