***
Nhìn chung, chủ thuyết Phật Giáo và dân tộc không dựa trên một nền tảng
vững chắc mà chỉ dựa trên hư cấu. Sự tự đồng hóa Phật Giáo với dân tộc
này nhắm vào mục tiêu chính trị : Đưa Phật Giáo lên nắm vai trò chủ yếu
trong nền chính trị quốc gia. Phật Giáo ở đây phải được hiểu là nhóm Phật
Giáo cực đoan miền Trung trong tông phái Ấn Quang, vì nhóm này luôn
coi họ là Phật Giáo chính thống, đại diện cho toàn thể Phật Giáo Việt Nam.
Các tông phái khác chẳng những không được thừa nhận mà có khi còn bị
bài xích hay tấn công một cách nặng nề.
Những lời phát biểu về chủ thuyết Phật Giáo và dân tộc thực chất chỉ là
"đại ngôn vô đương" (nói cho sướng miệng), sẽ không giúp ích gì cho cho
Giáo Hội Ấn Quang trong nỗ lực tìm kiếm một thế đứng mới, trái lại sẽ tạo
thêm nhiều khó khăn chồng chất trên con đường muốn vượt qua.
II- VẤN ĐỀ TRỞ LẠI THỜI ĐẠI CỦA PHẬT GIÁO DƯỚI THỜI
LÝ-TRẦN:
Hiện nay chúng ta thấy báo chí Phật Giáo đề cập rất nhiều đến Phật Giáo
dưới đời Lý-Trần và một số người cho rằng phải đưa Việt Nam trở về thời
đại Lý-Trần, đất nước mới cường thịnh được. Vậy chúng ta thử tìm hiểu
xem dưới thời đại Lý-Trần, tình trạng chính trị, đạo lý, văn hóa và xã hội
Việt Nam như thế nào.
Lịch sử cho biết, thời kỳ hưng thịnh nhất của Phật Giáo tại Việt Nam là từ
đầu thế kỷ thứ VII đến cuối thế kỷ XIV, nhất là dưới thời Trần Thánh Tôn
(1023 - 1072), Trần Anh Tôn (1136 - 1175) và Trần Cao Tôn (1173 - 1210).
Trong giai đoạn đó, các vua theo đạo Phật, tăng sĩ làm Quốc Sư, Phật giáo
trở thành quốc giáo và được đặc biệt ưu đãi.
a) Lý do Phật Giáo đời Lý-Trần trở thành quốc giáo.
Trong Việt Nam Sử Lược, Trần Trọng Kim có kể lại :
"Tục truyền rằng Công Uẩn không có cha, mẹ là Phạm-thị đi chơi chùa
Tiêu-sơn (làng Tiêu-sơn, phủ Từ-sơn), nằm mộng thấy đi lại với thần nhân
rồi về có thai đẻ ra đứa con trai. Lên ba tuổi đem cho người sư ở chùa Cổ-
pháp tên là Lý khánh Văn làm con nuôi, mới đặt tên là Lý công Uẩn.
