qua cánh đồng. Tôi rất ấn tượng không chỉ vì các chiến thuật mà là cả cách
thực hiện của họ. Một điều rõ ràng là: Chúng là những đứa trẻ địa phương.
Mặc quần đùi rách tả tơi, đi dép cao su - nếu chúng có gì dưới những bàn
chân thì đó chỉ là những cây lúa nước - chúng là người của làng này, có thể
là của xã này. Vì thế chúng có lợi thế là biết rõ từng đường hầm, hào, từng
ngọn cây, lá lúa và những chỗ có thể che chở chúng trong vùng cứ như đó
là sân chơi riêng của chúng, vì đó chính là sân sau nhà chúng. Rất dễ hiểu
(sau này tôi nghĩ lại) vì sao chúng lại dũng cảm chui vào giữa một tiểu
đoàn được tăng cường của Mỹ và bắn bất ngờ vào đám lính Mỹ từ mọi
phía. Chúng cho rằng chúng đang bắn vào những kẻ đi xâm lược, chúng có
quyền ở đó còn chúng tôi thì không. Đây sẽ là một dịp tốt để tôi tự hỏi lại
chính mình liệu có phải đám trẻ đó đã thực sự sai và liệu chúng tôi có đủ lý
do chính đáng để tới đó, trong sân sau nhà họ để rồi bị hoả lực truy kích.
Tuy nhiên tôi không nghĩ tôi đã đối mặt với vấn đề đó một cách dứt khoát
cho đến khi tôi rời Việt Nam. Khi bạn bị bắn và phải bắn trả, bạn không
nghĩ tới hai lần là phải bắn lại. Vấn đề là liệu bạn có quyền ở đó để bắn lại
hay không.
Chúng tôi đang nghỉ giải lao bên lề đường thì nhìn thấy tốp lính phía trước
mặt, ngay bên ngoài góc rừng phía bên kia của cánh đồng lúa cách khoảng
gần 75 mét. Họ là lính Mỹ hay lính của Quân đội Việt Nam cộng hoà. Bạn
không thể dễ dàng nhận ra vì binh lính của Quân đội Việt Nam cộng hoà đã
mặc các bộ quân phục và sử dụng trang thiết bị của lính Mỹ. Họ mặc những
bộ quân phục rằn ri, có dây đeo đa năng và đội những chiếc mũ sắt Dây đeo
đa năng là những dây đai bằng vải bạt nặng dùng để đeo ba lô, các dây lưng
bằng vải bạt có các lỗ bấm kim loại dùng để đeo bi đông nước, súng ngắn
và các loại dao. Du kích Việt Cộng thì không có. Họ cũng không có mũ sắt.
Tôi đã nhìn thấy rõ một trong số họ quay lưng về phía chúng tôi đang giữ
một cái giá súng trung liên, đứng trên cánh đồng lúa xác xơ cách phía trước
hàng cây vài mét. Hai người khác khom người xuống, di chuyển quanh bụi
