Sự e dè của Rusk về việc gửi quân không phải vì chúng không cần thiết hay
quyết định đó có thể bị trì hoãn một cách an toàn mà bởi vì ít nhất dưới chế
độ Diệm, nó không có sự rõ ràng, thậm chí quân Mỹ sẽ tạo ra một tình hình
mới làm khác đi. Trong một bức điện từ Nhật Bản, Rusk cảnh báo
Kennedy: "Nếu Diệm không sẵn sàng tin vào các chỉ huy quân đội để giải
quyết mọi việc và từng bước tập hợp những phần tử không Cộng sản vào
những nỗ lực quan trọng của quốc gia thì thật khó có thể chứng kiến được
quân Mỹ sẽ có ảnh hưởng quyết định như thế nào. Trong khi tham gia
những kế hoạch khả thi có tầm quan trọng nhất ở Đông Nam Á, tôi ngán
ngẩm chứng kiến những cam kết quan trọng nhằm làm tăng vị thế của Mỹ
đang đi tới thất bại"(84).
Tuyên bố đầu tiên của Rusk, thực ra mà nói, đã chỉ rõ (một cách thực tế,
nhìn lại vấn đề) cần thêm hai điều kiện cơ bản cho thành công. Rusk cũng
chỉ cho thấy việc không có những thay đổi dưới chế độ Diệm (vốn được coi
là không thích hợp và chưa chín muồi) làm cho Diệm giống như một "con
ngựa thua cuộc" mặc dù Mỹ có làm gì đi chăng nữa; người cấp phó của
Rusk, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao George Ball, thậm chí còn tranh luận về
vấn đề này mạnh mẽ hơn.
Tóm lại, điều mà tôi nhận thấy qua việc đọc các tài liệu về năm 1961 cho
dự án nghiên cứu của McNamara là không phải chỉ riêng một cá nhân cố
vấn dân sự và quân sự nào của Kennedy đã nói với ông ta rằng kế hoạch
tăng cường cố vấn và những đơn vị hỗ trợ mà ông đã tuyên bố vào giữa
tháng mười một có lẽ là phù hợp để ngăn chặn chiều hướng tình hình đang
xấu đi ở miền Nam Việt Nam chỉ trong một thời gian ngắn, hãy tự mình
giành lấy thành công cuối cùng.
Tốt thôi, điều đó đã trả lời cho một vấn đề. Taylor và cấp dưới của ông ta
khi còn ở Sài Gòn đã không nghe và cũng không nói với Tổng thống được
