Daniel Ellsberg
Những bí mật về chiến tranh Việt Nam
Dịch giả: Tĩnh Hà - Kiều Oanh
Chương 30
Cuộc chiến tranh vẫn đang tiếp diễn
Lời H. R. Haldeman nói với Tổng thống Nixon, trong băng ghi âm của
Phòng Bầu dục, 14-7-1971 về tác động của Hồ sơ Lầu Năm Góc:
"Đối với một người bình thường, tất cả chỉ là một mớ văn chương cầu kỳ.
Nhưng trong mớ văn chương cầu kỳ này lại nói lên một điều rất rõ ràng.
Anh không thể tin vào chính phủ, anh không thể tin vào những điều họ nói,
và anh không thể tin vào những lời phán xử của họ. Và niềm tin vào sự
sáng suốt của Tổng thống vốn được thừa nhận rộng rãi ở Mỹ đã bị tổn
thương nghiêm trọng, bởi nó chỉ ra rằng người ta sẵn sàng làm những điều
mà Tổng thống muốn dù cho điều đó là sai lầm, và Tổng thống cũng có thể
sai lầm(103)" .
Thông điệp đó đã đến với quần chúng như một lời tuyên bố chung chung.
Chính nhờ lệnh cấm đầy kịch tính của Nixon và thái độ bất chấp của phần
lớn báo giới Mỹ mà sự chú ý đổ dồn vào nội dung những tài liệu đó đã vượt
quá những trông đợi của tôi: phủ kín 50 trang tờ Thời báo New York, chiếm
một nửa thời lượng bản tin tối trong suốt một tháng; xuất hiện trên trang
nhất của không chỉ 19 tờ báo mà chúng tôi gửi bản sao mà hầu như toàn bộ
tất cả các tờ báo trong nước. Và toàn bộ các tiêu đề và bài xã luận, trong
suốt một tháng, ngày nào cũng nhắc lại thông điệp mà Haldeman đã tóm tắt
một cách cô đọng và nhanh chóng.
Dù rằng thông điệp này xa lạ và khó lọt tai, nhưng không ai thực sự phản
bác và không thể chối bỏ nó. Đó là một sự thay đổi trong ý thức của người
