VII. NHỮNG DÒNG GHI CHÉP CỦA THỰC
TẬP SINH
T
ôi làm xong việc rồi, bây giờ thì không biết làm gì nữa! Nộp bài thì tôi
chưa được phép, phải để đến ngày mai. Vẫn còn nhớ lần đầu tiên tôi được
giao việc, khi tôi làm xong, mọi người đã mắng tôi là làm xong sớm thế thì
việc ấy không thể tốt được và dứt khoát nó nông cạn hời hợt.
Vậy thì tôi sẽ viết tiểu phẩm về công sở, về bức tranh của cuộc sống
thường nhật, về hình ảnh và tiểu sử của các đồng nghiệp và những người cấp
trên, về những tia chớp lóe sáng của cuộc đời công chức và chuyện thơ ca
của thực tập sinh. Một nhà trào phúng người Anh đã viết du ký về chuyến đi
vòng quanh cái bàn viết của mình; tôi sẽ đi xa hơn, sẽ đi đến tất cả các bàn ở
xung quanh, sẽ đi khắp nơi trên vương quốc của ông giám đốc của chúng ta,
sẽ miêu tả đất nước và người dân sống ở đó. Chỉ không biết người dân của
vương quốc ấy có tạo điều kiện cho sự trào phúng nảy sinh hay không. Mà
tại sao lại không nhỉ! Trào phúng chỉ không thích hợp với người hoàn toàn
hiểu biết và người hoàn toàn ngu ngốc. Đối với loại người thứ nhất, trào
phúng sẽ phải bật khóc; đối với loại người thứ hai, trào phúng sẽ phải từ bỏ
quan điểm của mình và sẽ bực bội do phải chứng minh rằng, so với sự vĩnh
cửu và cả vũ trụ thì tất cả những gì chúng ta làm đều khôi hài và lố bịch.
Đối với anh chàng viên chức yểu điệu kia thì tôi sẽ không phải lôi triết
học ra để làm gì, mà chỉ cần một chiếc gương nhỏ. Anh ta sẽ luôn luôn
ngắm mình trong gương. Anh ta có thiện cảm với tôi, bởi lẽ hôm đầu tiên
đến công sở, tôi đã hỏi mọi người về anh ta, “người đẹp trai kia là ai” và anh
ta đã nghe thấy. Còn những người khác - họ viết và làm việc mới chăm chỉ
làm sao! Những cái đầu, những gương mặt, những cặp mắt của họ không thể
gán cho ai khác được, chúng chỉ hợp với viên chức công sở, cái gì cũng phải
rập khuôn theo qui định! Trên những khuôn mặt ấy, không hề thấy biểu hiện
