NHỮNG CHUYỆN ĐÁNG SUY NGẪM - Trang 29

Thế nhưng trên đời này vô số người vung vãi tiền bạc và lời nói một cách
thả cửa! Dù sao đó cũng là cái quyền của họ.
Thái độ của chúng ta sẽ như thế nào khi gặp những người ham nói đó?
Như những bài trước đã nói, đa ngôn ngữ cũng là một trong những bản tính
tự nhiên của con người. Đó là bản tính thô sơ chưa rèn luyện kỹ, nên còn
nhiều tính háo thắng. Đối diện với họ, chỉ cần bình tĩnh một chút ta sẽ thu
nhiều kết quả. Có nghĩa là chúng ta quay lại vấn đề "Nghe" và "Nhìn" như
đã trình bày ở đây.
Đặt trường hợp chúng ta là người đang nói chuyện, tức là giao thiệp một
cách thông thường, chứ không phải nói trước công chúng (vì đó là thuật
hùng biện khác nữa).
Sau đây là vài nguyên tắc cơ bản và rất đơn giản:
Không nên tỏ ra mình là kẻ hiểu biết nhiều hơn tất cả mọi người. Nếu bạn
thích trình bày một vấn đề gì đó mà không có sự yêu cầu của kẻ khác, thì
đối với người nghe sẽ không bổ ích gì cho họ, như vậy có phải nhàm chán
cho đôi bên không? Giữa lúc đó mà bạn cứ thao thao bất tuyệt, thì còn tệ
hơn người hùng biện trước một bụi cây. Bởi vì trong số người nghe sẽ có
người ghét bạn. Bạn tuy biết vậy nhưng cứ nghĩ rằng: "Ta giúp cho họ ý
này biết đâu sau này họ sẽ có lợi". Không được! Sẽ không ai tin điều đó, vì
bạn không phải là nhà tiên tri. Không chừng đó là cái vạ nữa là khác.
Chắc bạn không quên một chuyện khá đau lòng đã xảy ra.
Cách đây hơn trăm năm, ông Bùi Hữu Nghĩa đang làm Tri huyện ở Trà
Vinh, dưới quyền Bố chánh Truyện. Bố chánh ăn của đút lót của bọn Hoa
kiều, để cho bọn đó chiếm Láng Thế. Láng Thế là vùng đất đặc ân của triều
đình miễn thuế cho dân ở đây. Nguyên trước đây Nguyễn Phúc Ánh (sau
này là vua Gia Long) bị quân Tây Sơn truy đuổi, Nguyễn vương đã chạy
qua vùng này được dân địa phương giúp đỡ, nên sau mới được ân huệ đó.
Tri huyện Bùi Hữu Nghĩa nổi tiếng là thanh liêm, liền tập hợp dân vùng
Láng Thế lại nói: "Nếu ai lớn hơn vua phê giấy tờ bán rạch Láng Thé cho
người Hoa kiều thì các ngươi đành xuôi tay. Còn nếu ai nhỏ hơn vua mà ra
lệnh ấy, các ngươi chặt đầu nó cũng không sao!"
Bọn Hoa kiều vẫn cậy thế làm ngang, bị dân Láng Thế giết đi mấy mạng.