NHỮNG CUỘC CHINH PHẠT CỦA ALEXANDER ĐẠI ĐẾ
Cuốn sách này thực sự là một tuyệt tác của Arrian, một sự bảo đảm vĩnh
viễn cho danh tiếng của ông. Arrian đã nói rõ về tầm quan trọng của cuốn
sách này đối với ông:
“Tôi không cần tuyên bố danh tính của mình – mặc dù nó chưa từng
được ai biết tới; tôi không cần ghi rõ quê hương tôi và gia đình tôi, hay bất
kỳ một chức vụ nào mà tôi đã từng nắm giữ. Tôi chỉ muốn nói điều này:
rằng cuốn sách này, từ khi tôi còn trẻ, đã quý giá hơn quê hương, dòng họ
và sự thăng tiến – quả thực, đối với tôi, nó chính là tất cả những điều đó.”
Arrian đã nắm bắt được một đề tài hấp dẫn, và một cơ hội tuyệt vời.
Không một ai từng viết về Alexander nhiều hơn ông. Không một ai, dù là
một nhà thơ hay nhà văn nào, có được sự công minh như ông. Chừng nào
những tác phẩm của những tác giả viết về Alexander trước đó còn tồn tại
những sai lầm hiển nhiên, chừng đó một Alexander thực sự còn bị che giấu
dưới lớp lớp những tuyên bố mâu thuẫn. Những tác giả này thậm chí không
thể xác định chính xác địa điểm diễn ra trận chiến quyết định với Darius;
họ không biết những ai đã cứu sống Alexander ở Ấn Độ. Chưa bàn tới việc
Achilles – người may mắn được Homer thuật lại kỳ công, những người
kém may mắn hơn, như những bạo chúa người Sicily chẳng hạn, cũng được
ưu ái hơn Alexander. Cuốn sách của Arrian quả thực đã chấm dứt tình trạng
này. Tầm quan trọng của Alexander Đại đế to lớn đến mức Arrian đã không
ngần ngại thách thức cả những sử gia Hy Lạp vĩ đại.
Với nhiệm vụ này, Arrian đã sở hữu những lợi thế quan trọng. Chúng ta
không thể nói điều gì chắc chắn về thời điểm ông bắt đầu viết cuốn sách
này, nhưng nhiều khả năng là không phải ở nửa đầu thế kỷ thứ II. Lúc đó,
ông khoảng 60 tuổi; ông chắc hẳn đã đọc rất nhiều tác phẩm về Alexander
và quen thuộc với những sử gia cổ đại như Herodotus, Thucydides và
Xenophon; ông đã viết một số lượng tác phẩm đáng kể, mặc dù không tác
phẩm nào nhiều tham vọng như cuốn sách này; ông ít nhất đã có một nền
tảng triết học và có trải nghiệm phong phú về quân trị lẫn cai trị; cuối cùng,
