H’mông. Với các tộc người sống trong trường tác động của vật linh, tín ngưỡng thờ đá là tự
nhiên và khá phổ biến. Nguyên Ngọc có thể hiểu Tây Nguyên, nhưng miền núi Đồng Văn,
dù ông từng gắn bó, và sáng tác, vẫn không phải là không gian mơ tưởng ông thuộc về. Dự
cảm của Nguyên Ngọc, tôi coi như một giả thuyết, xếp vào một nơi nào đó trong trí não,
lâu lâu lại giở ra thử tìm lời giải. Nhưng đến giờ, loay hoay mãi vẫn chưa có câu trả lời.
Thôi, hãy tạm gác lại phía sau những giả thuyết. Giờ thì hãy sống động với những bài
hát và người H’mông bằng cách lên đường đến với họ trên những đỉnh núi, nóc nhà của đất
nước Việt Nam.
