đá Nam Mỹ do những đám đông đang nổi loạn, hay việc các cổ động viên
bóng đá tặng những món quà lãng phí không cần thiết cho các cầu thủ châu
Mỹ vốn đã rất giàu có trong ngày dành riêng cho việc tôn vinh họ? Những
hành động này không có nghĩa lý gì. Chỉ là trò chơi thôi, phải không?
Mối quan hệ giữa thể thao và các cổ động viên cuồng nhiệt chỉ như một
trò chơi, nó quan trọng, mãnh liệt và mang tính cá nhân cao. Có thể lấy một
ví dụ thích hợp từ một câu chuyện có thật. Đó là câu chuyện về một người
lính trở về nhà ở Balkan sau Chiến tranh thế giới thứ hai và về sau tự nhiên
bị cấm khẩu. Các bác sĩ không thể tìm được nguyên nhân bệnh lý. Anh
không bị thương, không bị tổn thương não hay cơ quan phát âm. Anh vẫn
có thể đọc, viết, hiểu được cuộc nói chuyện và làm theo lệnh. Tuy nhiên,
anh không thể nói – với các bác sĩ, với bạn bè hay ngay cả với gia đình
đang cầu xin anh.
Các bác sĩ bối rối và ức chế, bèn chuyển anh đến một viện quân y ở
thành phố khác và anh ở lại đó suốt 30 năm, không hề mở miệng nói một
câu nào và chìm dần vào thế giới đơn độc. Rồi một ngày, tình cờ chiếc
rađiô trong phòng bệnh của anh tường thuật trận bóng đá giữa đội bóng quê
hương anh với đối thủ truyền thống. Vào giây phút quyết định của trận đấu,
khi trọng tài bắt lỗi một cầu thủ của đội bóng quê hương, người cựu chiến
binh nhảy ra khỏi ghế, nhìn chằm chằm vào cái rađiô và nói những lời đầu
tiên sau ba thập niên: “Đồ con lừa ngu xuẩn! Ông định thiên vị cho chúng
hả?” Rồi anh lại ngồi vào ghế, trở lại với sự câm lặng mà anh không bao
giờ phá vỡ lần nữa.
Có hai bài học quan trọng rút ra từ câu chuyện có thật này. Đầu tiên là
nguyên nhân sâu xa của hiện tượng. Mong muốn đội bóng quê nhà giành
chiến thắng của người cựu chiến binh quá lớn đến nỗi có thể tạo ra một sự
đột phá trong cách sống vô cùng khép kín của anh. Về sau, những tác động
tương tự như vậy của thể thao đối với thói quen lâu đời của cổ động viên
hâm mộ không còn là điều độc nhất vô nhị với viện quân y đó nữa. Trong
Thế vận hội mùa đông năm 1980, sau khi đội hockey Mỹ đánh bại đội Liên
Xô đang được phần đông khán giả cổ vũ cuồng nhiệt, ông Jim Craig, người
