đội Arizona thua”. Có lẽ hai ước muốn gắn mình với người chiến thắng và
tách khỏi người thua cuộc được thống nhất hoàn toàn như ý kiến của một
sinh viên. Sau khi lạnh nhạt nhắc lại tỷ số thua cuộc của đội nhà, “Đội
Arizona đã để thua, tỷ số 30-20”, anh ta để lộ nỗi phiền não, “Họ đã đánh
mất cơ hội giành chức vô địch quốc gia của chúng tôi!”
Để mình có vẻ tốt đẹp hơn, chúng ta cố hòa mình trong ánh hào quang
phản chiếu từ chiến thắng của người không có liên hệ gần gũi với mình,
nếu điều này đúng sẽ nảy sinh một ngụ ý châm chọc: người cảm thấy
không tự tin về mình lại rất thích dùng cách này. Bất cứ khi nào hình ảnh
trước công chúng xấu đi, chúng ta sẽ khao khát lấy lại hình ảnh bằng cách
khoe khoang mình có quen biết một người thành đạt nào đó. Đồng thời,
chúng ta cũng hết trọng giấu mối quan hệ với những người thất bại. Một
cuộc khảo sát sinh viên trường Đại học bang Arizona qua điện thoại sẽ
khẳng định điều này. Trước khi hỏi đội bóng trường họ thắng hay thua,
chúng tôi cho họ làm một bài kiểm tra kiến thức chung. Vì các câu hỏi có
tính chơi khăm nên một số sinh viên trượt thê thảm còn một số khác nhanh
chóng vượt qua.
Đến lúc được yêu cầu kể lại kết quả trận đấu, có đến một nửa số sinh
viên đã mất hình ảnh tốt đẹp vì trượt bài kiểm tra. Những sinh viên này về
sau tỏ ra rất cần phải khoe mối quan hệ với đội bóng để vớt vát lại ấn tượng
tốt. Nếu được yêu cầu kể lại trận đấu mà đội bóng thua, chỉ có 17% câu trả
lời dùng từ “chúng tôi”, còn nếu đội bóng thắng cuộc, 41% câu trả lời gắn
với từ “chúng tôi”.
Tuy vậy, với các sinh viên vượt qua bài kiểm tra kiến thức thì kết quả lại
khác. Họ dùng từ “chúng tôi” tương đương nhau, dù đội bóng thắng (25%)
hay thua (24%). Các sinh viên này tự gây hình ảnh tốt về mình mà không
cần lợi dụng chiến thắng của người khác. Kết quả của cuộc khảo sát cho
thấy, không phải khi muốn được ghi nhận thành tích cá nhân là chúng ta lao
đến thành công của kẻ khác mà là khi uy tín (với cả công chúng và cá nhân)
bị hạ thấp. Lúc đó chúng ta mới có ý đồ lợi dụng để khôi phục hình ảnh.
