hành động theo bản năng hướng thiện của mình nhiều và kết thúc thí
nghiệm. Cũng trong các thí nghiệm khác, không ai cho rằng kết quả trên là
do động cơ hành động của các đối tượng nghiên cứu liên quan đến tính
hung hăng, tàn bạo hay chứng loạn thần kinh chức năng.
Theo Milgram, chứng cứ cho một hiện tượng rùng rợn xuất hiện rất
nhiều lần từ các dữ liệu mà ông thu thập: “Chính sự sẵn sàng hết mức của
những người trưởng thành khi tuân theo gần như hoàn toàn một quyền lực
lại đưa ra kết luận chính cho nghiên cứu này”. Ẩn chứa trong kết luận này
là ý nghĩa nghiêm túc về những gì liên quan đến khả năng mà một hình
thức khác của quyền lực – quyền lực cai trị của chính phủ – có thể sàng lọc
thấy các cấp độ sợ hãi của người dân khi tuân thủ. Hơn nữa, kết quả trên
cũng cho chúng ta thấy một điều gì đó về sức mạnh tạo ra từ áp lực của uy
quyền khi điều khiển hành vi của chúng ta. Sau khi chứng kiến các đối
tượng nghiên cứu của Milgram quằn quại, vã mồ hôi và cam chịu thực hiện
vai trò của mình, ai còn có thể nghi ngờ điều này: chính sức mạnh của
quyền lực đã giữ chân họ ở lại phòng thí nghiệm?
Đối với những ai vẫn còn nghi ngại thì câu chuyện của S. Brian Willson
sẽ cho thấy rõ hơn. Ngày 1-9-1987, để phản đối việc Mỹ chuyên chở vũ khí
quân sự sang Nicaragua, Willson và hai người đàn ông khác đã nằm chắn
ngang đường ray xe lửa dẫn ra khỏi Concord, California – Trạm vũ khí Hải
quân. Khi được lực lượng Hải quân và các quan chức nhà ga thông báo về
kế hoạch chuyên chở vũ khí này trước đó ba ngày, Willson và hai người
đàn ông tự tin rằng hành động của họ sẽ khiến chuyến tàu phải dừng lại,
mặc dù nó đã được lên lịch chạy. Nhưng thậm chí nhân viên của tàu còn
không giảm tốc độ mặc dù họ nhìn thấy những người phản kháng đang nằm
cách đầu tàu khoảng 180m. Họ nhận lệnh là không được phép dừng lại. Hai
người nhanh chóng bò ra khỏi đường ray còn ông Willson không kịp tránh
nên đã bị đâm và bị đứt lìa hai chân từ đầu gối trở xuống. Các y tá quân y
của Hải quân có mặt tại hiện trường từ chối cấp cứu cũng như cho xe cứu
thương đưa ông đến bệnh viện nên những người có mặt ở đó – bao gồm vợ
