hậu cung với những mỹ nhân, là những người quen cũ mà niềm ưa
mến mãnh liệt nhất đối với họ chẳng phải một tình cảm mới mẻ nơi
tôi. Khí huyết tôi bừng bừng kích động, đầu óc tôi quay cuồng, bất
chấp mái tóc đã hoa râm, và thế là vị công dân nghiêm trang của
Genève, thế là Jean-Jacques khắc khổ, tuổi xấp xỉ bốn lăm, bỗng nhiên
trở lại là chàng mục đồng ngông cuồng. Niềm say sưa choán lấy tôi,
mặc dù rất mau lẹ và rất rồ dại, lại rất vững bền và rất mạnh mẽ, thành
thử để chữa khỏi cho tôi, cần phải có cơn biến động bất ngờ và ghê
gớm của những tai họa mà nó đã xô tôi vào. Niềm say sưa ấy, dù đến
mức nào, cũng không đi tới chỗ khiến tôi quên tuổi tác và thân phận
mình, tới chỗ tự phụ mình vẫn còn có thể khơi gợi tình yêu, tới chỗ rốt
cuộc định truyền đi ngọn lửa nung nấu, nhưng vô bổ, mà từ thuở ấu
thơ tôi đã cảm thấy thiêu đốt con tim mình một cách vô ích. Tôi không
hy vọng điều ấy, thậm chí không mong muốn nó. Tôi biết là thời để
yêu đã qua rồi, tôi cảm thấy quá rõ sự lố bịch của những gã phong tình
lỡ thì nên không rơi vào đó, và tôi chẳng phải người khi xế bóng lại
trở nên khoe khoang và tự phụ, sau khi đã rất ít khoe khoang tự phụ
suốt những năm tươi đẹp của đời mình, vả chăng, vốn ưa chuộng bình
an, tôi sợ bão tố gia đình, và tôi yêu Thérèse quá chân thành nên chẳng
muốn cô phải đau buồn thấy tôi hướng sang người khác những tình
cảm mãnh liệt hơn tình cảm cô khơi gợi nơi tôi.
Tôi làm gì trong trường hợp này? Độc giả đã đoán được rồi, miễn
là đã theo tôi cho đến bây giờ. Tình trạng không thể với tới những con
người có thực quẳng tôi vào xứ sở của ảo tưởng, và do không thấy một
điều gì đang hiện hữu xứng với nhiệt cuồng của mình, tôi nuôi dưỡng
nhiệt cuồng ấy tại một thế giới lý tưởng, trí tưởng tượng sáng tạo của
tôi lập tức đưa những con người hợp với lòng mình đến ở thế giới này.
Phương kế ấy chưa bao giờ đến đúng lúc như thế, và chưa bao giờ có
khả năng phong phú như thế. Trong trạng thái xuất thần liên tục, tôi
say sưa với vô vàn tình cảm tuyệt diệu nhất chưa khi nào từng thâm
