chỉ xin họ bí mật báo cho anh Bernard biết điều tôi đã quyết định, và
địa điểm anh có thể gặp tôi một lần nữa.
Từ khi vào học việc, do cách biệt anh nhiều hơn, tôi gặp anh ít
hơn; tuy nhiên, trong một thời gian chúng tôi vẫn tụ tập với nhau vào
các ngày chủ nhật; nhưng dần dà mỗi người có những tập quán khác,
và chúng tôi thưa gặp nhau hơn; tôi tin chắc rằng mẹ anh góp phần rất
nhiều vào sự thay đổi này. Anh, thì anh là một cậu con trai của chốn
cao sang; tôi, gã học việc còm, tôi chỉ còn là một thằng bé của Saint-
Gervais, giữa chúng tôi không còn sự ngang hàng nữa bất kể dòng dõi
xuất thân; giao du với tôi là mất tư cách. Tuy nhiên sự liên lạc không
chấm dứt hẳn giữa chúng tôi; và bởi đó là một chàng trai có bản tính
tốt, đôi khi anh nghe theo lòng mình bất chấp những bài học của mẹ.
Được biết về quyết định của tôi, anh chạy đến, không phải để khuyên
ngăn hay để cùng chung với tôi quyết định này, mà để, nhờ những
tặng phẩm nho nhỏ, đem lại đôi phần dễ chịu cho cuộc chạy trốn của
tôi; vì phương tiện của riêng tôi chẳng thể giúp tôi được thật lâu dài.
Trong số tặng phẩm, anh có cho tôi một thanh kiếm nhỏ, mà tôi rất
mê, và tôi đã đeo đến tận Turin, ở đấy vì túng thiếu tôi phải bán nó đi,
và như người ta nói, tôi xuyên nó qua người mình
. Từ đó càng ngẫm
nghĩ về cách anh xử sự với tôi trong thời điểm nguy cấp ấy, tôi càng
tin chắc rằng anh nghe theo những chỉ dẫn của mẹ anh, và có thể của
cha anh; vì tự bản thân thì chẳng thể nào anh lại không cố gắng đôi
chút để giữ tôi lại, hoặc không định tìm cách đi theo tôi: nhưng không
hề. Anh khuyến khích tôi theo ý định của tôi hơn là can tôi; rồi, khi
thấy tôi rất quyết tâm, anh từ biệt tôi mà chẳng rơi nước mắt nhiều
lắm. Chúng tôi không bao giờ viết thư cũng không bao giờ gặp lại
nhau. Đáng tiếc: anh có một tính cách tốt về bản chất: chúng tôi thích
hợp để yêu quý nhau.
Trước khi buông mình cho tính định mệnh của số phận, xin hãy
cho phép tôi ngoảnh nhìn một lát cái số phận chờ đợi tôi một cách dĩ
