Lời nhà xuất bản
K
hông nhiều nhà tư tưởng có thể để lại những dấu ấn không dễ
xóa nhòa trong thời đại này như Jean-Jacques Rousseau (1712-1778).
Sinh ra tại Genève trong một gia đình thợ sửa đồng hồ và sống lang
thang gần hết cuộc đời, khắp các vùng của Thụy Sĩ, Pháp, Italia, Phổ,
Anh... - có lúc do ông tự bỏ đi, có lúc do bị xua đuổi - cách này hay
cách khác, trên những nẻo đường ấy, tư tưởng của ông đã nảy nở, và
rồi ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc Cách mạng Pháp cũng như trở thành
nguồn cảm hứng cho chủ nghĩa Lãng mạn sau này.
Ngày nay, Rousseau được đọc và nghiên cứu rộng rãi bởi cái nhìn
sâu sắc của ông về thân phận con người. Hầu hết những gì chúng ta
gọi là cảm thức hiện đại thì đều đã nằm trong các sáng tác của
Rousseau. Rousseau còn khám phá một lục địa đen tối - cái tôi hiện
đại - bằng chính tự truyện của mình - Những lời bộc bạch hay tự thú
của ông. Những trải nghiệm cá nhân bắt đầu có được ý nghĩa mà nó
chưa từng có kể từ thời Plato, Descartes. Vấn đề ông đặt ra không còn
là một sự thật khách quan mà là một sự thật-tự nó - một lời thú nhận
đầy cảm hứng rằng căn tính của một người là độc nhất, và nó có nghĩa
vụ phải được biểu lộ một cách tự do, đầy đủ nhất có thể. Với niềm tin
này, Rousseau không chỉ là người tiên phong của chủ nghĩa Lãng mạn
mà còn cho cả những người theo chủ nghĩa tự do, hiện sinh hay những
người theo chủ nghĩa cá nhân của thời hiện đại.
Từ những năm đầu thế kỷ XX qua phong trào Tân thư bằng tiếng
Hán cùng với tư tưởng của Voltaire, Montesquieu..., tư tưởng của
Rousseau đã vào Việt Nam với toàn bộ sự hạn chế của thời kỳ ấy về
