ngựa, và ta sẽ không nhận biết được rằng ta đang cùng với những hình
tượng và cảm giác đó chìm đắm vào một giấc ngủ ngọt ngào và khỏe
khoắn, thậm chí quên bẵng rằng căn buồng này hồi nào đấy đã từng là
buồng nguyện của một ông già nổi tiếng với những huyền thoại nông nô bi
thảm, và rằng chính cụ ấy đã chết trong căn buồng nguyện này, rất có thể là
chết trên chính chiếc giường này cũng nên.
Thảng có hôm ta ngủ quên không kịp đi săn thì việc nghỉ ngơi ấy mới
càng đặc biệt dễ chịu. Ta sẽ tỉnh giấc và cứ nằm ườn mãi trong giường.
Toàn bộ căn nhà đều tĩnh mịch. Ta nghe thấy tiếng chân bác làm vườn rón
rén trong từng buồng để nhóm các lò sưởi lên, và cả tiếng củi nổ lép bép,
bập bùng. Trước mắt ta là cả một ngày yên tĩnh trong khu điền trang đã im
lìm trong những ngày đông. Ta sẽ thong thả mặc quần áo, đi dạo trong
vườn, vớ được trong đám lá ẩm một quả táo, ngẫu nhiên bị bỏ quên, đã ướt
lạnh và không hiểu tại sao ta lại thấy quả táo này ngon khác thường, hoàn
toàn không giống như những quả táo khác. Rồi sau ta xoay ra đọc sách, -
những quyển sách do cha ông để lại, đóng bìa da dày cộp, có hình những
ngôi sao nhỏ mạ vàng đóng ở gáy sách bằng da dê. Những quyển sách
giống như những quyển kinh dâng lễ trong nhà thờ ấy với những trang giấy
dày, ram ráp và đã ố vàng của chúng sao thơm một cách kỳ lạ! Đó là một
mùi mốc meo chua chua dễ chịu nào đó, mùi nước hoa thời xưa... Có những
dòng nhận xét viết bằng lông ngỗng chữ viết to, nét tròn, mềm mại, ghi ở
bên lề các trang sách, và cả những nhận xét này cũng là rất hay. Giở một
quyển sách ra, ta đọc thấy: “Một ý xứng đáng với các triết gia cổ kim, tinh
hoa của lý trí và của tình cảm chân thành”... Và thế là ta bất giác say mê với
ngay chính quyển sách ấy. Đó là cuốn Triết gia quý tộc, một cuốn sách viết
theo lối phúng dụ, được xuất bản từ cách đây khoảng một trăm năm với sự
bảo trợ của “một vị đã được ân tứ nhiều huy chương” và được in trong một
nhà in của một hội từ thiện. Cuốn sách kể chuyện “một triết gia quý tộc, khi
có thời giờ và có khả năng suy luận tới mức mà trí tuệ của con người có thể
vươn tới, có lúc đã mong muốn xây dựng một kế hoạch xã hội trên khoảng
đất rộng rãi của làng mình”... Sau đó ta lại đụng phải “những trước tác trào
