và mùi ngọt ngào của mật ong phảng phất... “Táo Antonov mẩy, cả năm
thảy đều vui”.
Từ khu vườn táo, lạc bước sang một điền trang vào những ngày cuối
tháng chín, lại thấy mình đứng trong căn phòng lớn đầy nắng, ngập tràn
khói thuốc phả ra từ những chiếc tẩu của những người đàn ông đang hưng
phấn bàn tán trước chuyến đi săn. Ngoài sân là những tiếng rú - rít của đàn
chó săn háo hức. Rồi tiếng súng nổ vang giòn của vị chủ nhà, khiến tôi giật
mình, tiếng súng báo hiệu:
“Đã tới lúc thắng yên cương con tuấn mã,
Và chiếc tù và tốt giọng, ta hãy khoác lên vai!”
Ngỡ như đang tham gia vào cuộc đi săn, trên lưng ngựa phóng như bay
đuổi theo đoàn người ngựa và chó săn ấy. Những âm thanh huyên náo, tiếng
chó sủa, tiếng ngựa hí, những tiếng gào vang vọng khắp khu rừng: “Vây lâ
– â - ấy nó!”…
Những thanh âm vang lên khuấy động núi rừng ấy như văng vẳng vang
vọng quanh ta cảm giác xao xuyến luyến lưu.
Nhưng nước Nga đâu chỉ có những mùa táo bội thu, những chuyến đi
săn đầy sôi động náo nức. Nước Nga còn có nỗi khắc khoải đợi chờ của ông
lão Averki - đợi chờ ngóng trông cái chết tới trong truyện Cỏ gày với vẻ
bình thản, chấp nhận nó như đó là chuyện hiển nhiên: “Cỏ gày thì bay khỏi
bãi” - chiếc lá rồi cũng đến lúc phải lìa cành, điều khiến tôi nhớ nhất trong
truyện này là ký ức đẹp đẽ đọng lại trong tâm trí ông cụ trước lúc lìa đời: cô
con gái và bà lão - người vợ già nua với làn da nhăn nheo song vẫn luôn
xinh đẹp trong mắt ông, hình ảnh này phải chăng chính là thông điệp: dù
bạn có đi đâu và đi bao xa, thì gia đình vẫn mãi luôn là mái hiên chở che,
nơi hàn gắn những đau thương vất vả, chốn bình yên cho bạn quay về.
Đọc Canh khuya tâm trí tôi như trôi dạt về những ngày cũ, với nỗi nhớ,
niềm đau về một người từng là tất cả những niềm vui, hạnh phúc một thời
trẻ dại - giờ đã đi xa. Tôi cảm nhận được nỗi lòng ông lão vô danh lần dò
từng bước trên con phố nhỏ, tìm về khu vườn xưa, khu chợ trong đêm
khuya thanh vắng chỉ bởi một lẽ: sợ - ông sợ mình không còn kịp để nói lời
chia tay với người con gái hằng yêu dấu giờ đã nằm sâu dưới lòng đất lạnh.
