Cải cách tiền lương
Trong nền kinh tế thị trường, lương chính là số tiền được chi trả để mua sức
lao động (lao động trí óc và lao động chân và người bán là yếu tố xử lý như
thế nào. Và đây là lãnh địa khiến các nhà cải cách phải đối mặt với không ít
những khó khăn.
Trước hết, đó là sức ì của tư duy và tâm lý “sống lâu lên lão làng”. Chuyển
từ một hệ thống mà lương được trả căn cứ vào quá trình “phấn đấu” và sự
“cống hiến” sang một hệ thống dựa vào sự đánh giá của thị trường là điều
không dễ. Chúng ta có thể đồng ý với nhau là người giỏi thì phải được trả
lương cao, ưng sẽ rất khó chấp nhận việc một người chỉ đáng bậc con tay).
Khả năng mặc cả giữa người mua quyết định đối với mức lương thực tế
được hình thành. Người mua không thể trả giá vượt quá khả năng chi,
người bán không thể đồng ý với mức thấp hơn sự xứng đáng của mình. Nhu
cầu của thị trường và quan hệ cung cầu về lao động chính là những nhân tố
quyết định giá cả của sức lao động. Những loại hình lao động khan hiếm sẽ
được mua với giá cao. Những loại hình dư thừa sẽ được mua với giá thấp,
thậm chí không có ai mua. Đây là quy luật của thị trường lao động. Cải
cách tiền lương chính là điều chỉnh chính sách tiền lương nhằm phản ánh
được các quy luật này. Tuân theo quy luật của thị trường sẽ giúp chúng ta
bảo đảm được tính năng động và sự tương thích của lực lượng lao động
Việt Nam trong quá trình hội nhập và cạnh tranh toàn cầu.
Đối với thành phần kinh tế tư nhân và các xí nghiệp liên doanh, các doanh
nghiệp có 100% vốn đầu tư nước ngoài, các quy luật của thị trường lao
động sẽ được tuân thủ một cách tự nhiên (nếu các thiết chế hành chính
không ngăn cản điều này). Vấn đề đặt ra là lương cho hệ thống công chức
và cán bộ sẽ được xử lý như thế nào và đây là lãnh địa khiến các nhà cải
cách phải đối mặt với không ít những khó khăn.
