Dân chủ đại diện
Bạn có bao giờ nhớ được những vị đại biểu mà mình đã bầu ra ở các cấp
chính quyền là ai không? Câu trả lời không nói thẳng ra thì, có lẽ, cũng đã
rõ với rất nhiều người, nếu như không muốn nói là với tất cả mọi người.
Như những cử tri, chúng ta ai cũng có đại biểu ở tất cả bốn cấp chính
quyền: xã, huyện, tỉnh, Trung ương. Thế nhưng khi gặp phải một vấn đề
nào đó trong cuộc sống, bạn lại thường không biết phải kêu ai. Ví dụ, nếu
con của bạn bị bắt buộc phải học thêm, học nếm đến mức mụ mẫm cả
người, thì bạn phải kêu ai? Nếu lương bạn chưa kịp tăng, mà giá cả đã tăng
nhanh hơn gấp bội, thì bạn phải kêu ai? Hay nếu đường phố của bạn chưa
mưa đã biến thành sông, thành suối, thì bạn phải kêu ai? Người đầu tiên bạn
phải kêu, tất nhiên, là vị đại biểu của mình. Bạn có bao giờ làm như vậy
không? Nếu không, bạn bầu ra người đại diện cho mình để làm gì?
Dân chủ không nằm ở các quyền năng to lớn của các vị đại biểu, thậm chí
cũng không nằm ở năng lực của các vị đại biểu thực thi các quyền năng của
mình (mặc dù, năng lực này đang là một vấn đề của hệ thống cơ quan dân
cử ở nước ta), mà nằm ở chế độ trách nhiệm của các vị đại biểu trước cử tri.
Chế độ trách nhiệm này về cơ bản là rất khó xác lập nếu như chúng ta
thậm chí không nhớ nổi đại biểu của mình là những ai. Nguyên nhân của
tình trạng này có nhiều. Dưới đây là một vài nguyên nhân rất dễ nhận thấy.
Một là, nhận thức chính trị của cử tri không cao. Chúng ta nhiều khi đi bầu
như một việc phải làm cho xong, chứ không phải đi bầu để chọn người đại
diện cho mình. Mà như vậy thì bầu xong là xong. Thực ra, bầu xong thì mọi
việc chỉ mới bắt đầu. Vấn đề là người đại biểu được bầu sẽ đại diện cho ý
chí và nguyện vọng của bạn thế nào. Mà như thế nào thì bạn phải theo dõi
