Triết lý của phát triển
Ở tầm triết lý, hoạch định đường lối phát triển nghĩa là tìm cách cân đối
giữa tự do và công bằng.
Tự do là cơ chế để phát huy tối đa các tiềm năng và phân bổ tối ưu các
nguồn lực. Trong một môi trường hoàn toàn tự do, đất sẽ được tập trung
cho những người biết sử dụng đất có hiệu quả nhất; tiền sẽ được tập trung
cho những người biết làm ra nhiều tiền nhất. Của cải vật chất nhờ vậy được
làm ra nhanh chóng. Và đó là nền tảng quan trọng nhất cho sự giàu có và
thịnh vượng.
Mặt trái của tự do là nó dễ tạo ra sự bất bình đẳng. Đối với những người có
năng lực và cơ hội thì tự do sẽ mang lại tất cả. Ngược lại, đối những người
bị đẩy ra bên lề, cuộc sống sẽ khó khăn và thua thiệt. Tự do vì vậy khó lòng
bảo đảm được sự ổn định và sự gắn kết xã hội.
Công bằng là cơ chế để con người sống với con người trong sự hòa thuận
và an toàn. Trong một môi trường hoàn toàn công bằng, mọi người đều bình
đẳng; ai cũng được hưởng phần như nhau trong cuộc sống. Sự bất bình, thù
ghét lẫn nhau giữa con người với con người được giảm thiểu tối đa. Xã hội
nhờ vậy trở nên tốt đẹp và yên bình.
Mặt trái của công bằng là nó triệt tiêu động lực. Nếu trước sau gì cũng chỉ
được phân phối như nhau thì việc gì mà phải sáng tạo, phải lao tâm khổ tứ
nhiều hơn?! Công bằng vì vậy khó lòng bảo đảm được sự giàu có.
Các biến thể chính trị ở trên thế giới chẳng qua chỉ là những sự dịch chuyển
và định vị giữa tự do và công bằng. Các đảng phái chỉ coi trọng tự do được
