NHỮNG NGHỊCH LÝ CỦA THỜI GIAN - Trang 289

Nhà khoa học có cơ hội làm ăn với nhà nông, nhưng không có sức
ép lớn phải làm ăn với nhà nông (ngoại trừ sức ép của lương tâm).
Lý do rất đơn giản: Nhà nông thì phải tự nuôi mình; nhà khoa học thì
được Nhà nước nuôi là chính. Ít nhất thì thu nhập của các nhà này
không phụ thuộc gì nhiều lắm vào việc có hợp tác được với nhà
nông hay không. Nếu Nhà nước đầu tư cho nghiên cứu khoa học
bằng cách như thế nào đó để nhà nông có được tiếng nói của mình
thì sự gắn bó giữa hai nhà sẽ được xác lập dễ dàng hơn. Ngược lại,
đầu tư cho nghiên cứu khoa học theo sáng kiến của nhà quản lý,
thậm chí của nhà khoa học, thì kết quả không khéo chỉ làm vừa lòng
các hội đồng nghiệm thu, chứ chưa chắc đã vừa lòng các nhà nông.

Xét về bản chất, nhà khoa học chỉ có thể hợp tác với nhà nông bằng
cách chuyển giao tri thức và công nghệ. Đây là những thứ mà không
phải nhà nông nào cũng sẵn sàng mua và có điều kiện để mua.
Không mua thì có thể cho không. Nhưng cho không thì không phải là
làm ăn với nhau và không thể lâu dài. Ngoài ra, các nhà khoa học sẽ
cho không được bao lâu? Suy cho cùng, nếu sự cho không xảy ra
thì đó là sự cho không từ ngân sách của Nhà nước được chuyển đi
lòng vòng mà thôi. Vì nhà khoa học vẫn cần phải sống và phải có
kinh phí để tiếp tục nghiên cứu. Như vậy, giữa nhà khoa học và nhà
nông cần phải có một sự kết nối trung
gian nào đó hơn là mối quan hệ trực tiếp. Phải chăng đó chính là
nhà kinh doanh.

Nhà ngân hàng và nhà kinh doanh đều có thể làm ăn với nhà nông.
Việc phân chia giữa nhà ngân hàng với nhà kinh doanh chỉ là tương
đối. Có nhà ngân hàng nào lại không phải là một nhà kinh doanh?
Nhà ngân hàng cung cấp vốn cho nhà nông vì có thể thu lãi từ hoạt
động này. Nhà kinh doanh cũng tìm thấy ở nhà nông những cơ hội
làm ăn. Và đây chính là động lực thúc đẩy hợp tác và xây dựng mối
quan hệ lâu dài. Thực chất, khi các nhà kinh doanh nhận biết cơ hội