NHỮNG NGHỊCH LÝ CỦA THỜI GIAN - Trang 48

chiến thắng. Đã hội nhập thì ưu tiên là những thứ mà chúng ta có thể cạnh
tranh được ở trên thị trường.

Thực ra, vẫn có hai sự lựa chọn trong việc xác định chiến lược phát triển
kinh tế ở đây. Một là, dành toàn bộ ưu tiên cho những thứ xuất khẩu được.
Những thứ chúng ta làm ra nhưng không rẻ hơn của thiên hạ thì nên nhập
khẩu mà dùng. Hai là, coi trọng việc thay thế nhập khẩu. Những gì chưa
thay thế được thì cần phải nâng cao tỷ lệ nội địa hóa. Mỗi sự lựa chọn đều
có những lý lẽ của nó và đều dẫn đến những hệ quả hết sức to lớn. Tuy
nhiên, có vẻ như chúng ta vẫn chưa có được một sự lựa chọn tương đối
mạch lạc. Các chính sách khuyến khích xuất khẩu và ưu tiên thay thế nhập
khẩu đang được áp dụng đan xen nhau và gây khó dễ cho nhau. Phải chăng
“bâng khuâng đứng giữa đôi dòng nước” cũng là một cách lựa chọn? Đất
nước đang chuyển đổi, cũng giống như cô gái đang xuân thì, sự bâng
khuâng là điều dễ hiểu, nhưng cũng cần nghĩ đến việc lỡ thì, quá lứa rất có
thể xảy ra.

Chính sách thay thế nhập khẩu trước mắt có thể góp phần giải quyết việc
làm và tiết kiệm ngoại tệ. Nhưng xét về bản chất, đây rõ ràng là một chính
sách nhắm vào việc khai thác thị trường trong nước. Với 80 triệu người tiêu
dùng, thị trường trong nước là rất to lớn. Tuy nhiên, thị trường quốc tế chắc
chắn sẽ to lớn hơn rất nhiều. Cũng giống như biển to lớn hơn sông, cơ hội
mà biển mang lại cũng sẽ to lớn hơn sông. Nhờ thị trường toàn cầu, một
công ty chỉ chuyên xuất khẩu đồ chơi lắp ghép cho trẻ em như công ty
LEGO ở đất nước Đan Mạch nhỏ bé cũng có thể trở thành 1 trong 20 công
ty giàu có nhất thế giới. Thu nhập hàng năm của công ty này lớn hơn nhiều
lần so với toàn bộ kim ngạch xuất khẩu của nước ta. Như vậy, xe hơi nhiều
khi chưa chắc đã mang lại được sự giàu có lớn hơn những mảnh nhựa lắp
ghép. Vấn đề là cần nhận biết và phát triển được những mặt hàng “LEGO”
của Việt Nam hơn là nội địa hóa những chiếc má phanh lắp cho xe gắn máy
của Nhật Bản hoặc của Đài Loan.