V
CHUYỆN ĐÃ XẢY RA ĐẦU ĐUÔI NHƯ SAU
Enjolras và các bạn của chàng đang đi trên đường Bourdon gần kho
lương thực khi bọn lính đầu rồng tấn công. Enjolras, Courfeyrac và
Combeferre cùng với nhiều người khác kéo nhau về đường Bassompierre
vừa đi vừa hô: “Hãy đến chiến lũy!" Đến đường Lesdiguières họ gặp một cụ
già đang đi. Cụ làm họ chú ý vì cụ đi chệnh choạng như người say.
Ngoài ra, tuy cả buổi sáng trời mưa và ngay lúc bấy giờ mưa khá nặng
hạt, cụ vẫn cầm mũ mà đi. Courfeyrac nhận ra cụ Mabeuf. Chàng nhận ra vì
chàng đã nhiều lần đưa Marius đến nhà ông cụ. Vốn biết tính cụ già ham
sách này xưa nay không hiếu sự lại rụt rè đến nhút nhát, chàng sửng sốt khi
thấy ông cụ đứng giữa nơi hỗn loạn này, chỉ cách vài bước với toán kỵ binh
đang xông ra, gần như ngay giữa đám bắn nhau, trời thì mưa, đầu vẫn không
đội mũ mà dạo qua dưới làn đạn. Chàng chạy lại. Chàng thanh niên hai mươi
lăm tuổi đang bạo động và ông già tám mươi nói chuyện với nhau:
— Cụ Mabeuf, cụ về nhà đi!
— Tại sao?
— Sắp choảng nhau to.
— Tốt.
— Sắp đâm chém nhau, bắn nhau, cụ Mabeuf ạ.
— Tốt.
— Có cả đại bác đấy!
— Tốt. Các anh đi đâu?
— Đi lật đổ Chính Phủ.
— Tốt lắm.
Và ông cụ đi theo họ. Từ lúc ấy, ông cụ không nói nửa lời. Bước chân cụ
bỗng trở nên chững chạc. Mấy công nhân giơ tay dắt, cụ lắc đầu. Cụ tiến lên
hàng đầu, cử chỉ là cử chỉ của người đang đi, nhưng vẻ mặt lại là vẻ mặt của
người đang ngủ. Bọn sinh viên thì thầm: “Ông cụ này hăng máu gớm!"
Trong đám đông người ta kháo nhau rằng xưa kia cụ thuộc Viện Dân Ước,
đã bỏ phiếu xử tử vua.
