vẫn luôn luôn mạnh khỏe. Nhận thức của lão nông cạn, vội vàng, lão tính
hay cáu bẳn, nổi nóng luôn một cách vô lý. Khi người ta nói trái ý lão, lão
vung cái gậy lên; lão đánh đập người ta như hồi “thế kỷ lớn” trước. Lão có
một cô gái năm mươi tuổi không chồng, mà lão mắng và đánh như đánh
mắng một đứa trẻ lên tám. Lão tát người ở ra trò và chửi luôn mồm: Đồ chết
giẫm! Lão quen rủa: Ôi cái quân giầy rách, cái quân giầy rách nầy! Lão có
những thói thường kỳ lạ: Hàng ngày lão để một người thợ cạo, trước kia đã
mắc bệnh điên, cạo mặt cho lão; người thợ cạo ghét lão lắm, hắn ghen với
lão vì vợ hắn xinh và lẳng lơ. Lão tự phụ mình biết phán đoán mọi điều và tự
hào là rất tinh ý. Lão thường nói: “Kể ra mình cũng là một người sâu sắc;
một con rận đốt, mình có thể đoán được con rận ấy của mụ đàn bà nào lây
sang”.
Những lời mà lão thường nhắc là con người có cảm xúc và thiên nhiên.
Lão không hiểu cái từ thứ hai này với cái khái niệm lớn lao mà thời đại
chúng ta đã trả lại cho nó. Lão dùng theo kiểu của lão, trong những chuyện
châm biếm bên cạnh lò sưởi. Lão nói: “Muốn làm cho văn minh cái gì cũng
có nên thiên nhiên cho ta cả những cái mẫu man rợ rất ngộ nghĩnh. Châu Âu
có những tiêu bản thu nhỏ lại của Châu Á và Châu Phi. Con mèo là con hổ
phòng khách, con thằn lằn là một con cá sấu bỏ túi, các vũ nữ rạp Opéra là
những cô gái rừng da hồng. Các cô ấy không ngoặm mà gặm các chàng trai.
Hay là các mụ phù thủy! Các mụ biến họ thành những con sò và nuốt chửng
họ. Người mọi Caraïbes ăn thịt người để lại xương, các cô ấy để lại vỏ.
Phong tục của ta là như thế. Chúng ta không ngốn, chúng ta nhấm. Chúng ta
không tiêu diệt một lúc, chúng ta xé dần”.
