tương lai thì luôn sống hi vọng, chờ đợi. Phát là một người trong số đó.
Tám năm ở chiến trường dường như đã quá sức chịu đựng của anh. Đã mấy
lần anh bị bom vùi. Mấy lần xe cháy hoặc lao xuống vực để đổi lấy cái
danh hiệu "Chiến sĩ quyết thắng", "Dũng sĩ đường 559"... Nhưng rút cục
lại, những người lính như anh, không có một ham muốn nào khác là sau
chiến tranh được trở về với vợ con, sống một cuộc đời bình dị. Thắng lợi
rồi, ta sẽ có tất cả. Câu nói cửa miệng của mọi người ngày ấy thực sự trở
thành niềm tin và hi vọng của Phát. Anh xin xuất ngũ trở về tình nguyện
làm anh xã viên làng.
Nhưng cuộc sống không cho phép Phát có quyền mơ mộng quá lâu...
Cảnh chị dâu em chồng từ lâu vốn đã âm ỉ sẵn nỗi bất hoà giờ lại thêm cảnh
kinh tế túng quẫn, khiến không khí gia đình anh lúc nào cũng sẵn sàng
bùng nổ. Sẵn có sào ruộng phần trăm ở đầu làng, ông Tài đành hạ xoan tre
quanh vườn, dựng tạm ba gian nhà toócxi cho vợ chồng anh trai cả ra ở
riêng.
Đang lúc Phát thấm thía bài học vì quá nhẹ dạ xin xuất ngũ khi mình
đang có bằng lái xe, thì có một cơ hội may đến với anh. Một người bạn vốn
cùng nghề lái xe với ông Tài trước đây, đang trực tiếp phụ trách đội xe xây
dựng cầu Thăng Long, thông cảm với hoàn cảnh của Phát đã nhận anh về
lái ở đội xe của ông. Thế là bắt đầu một bước ngoặt trong đời Phát. Giống
như một người đi tàu đường dài, suốt hàng chục ga liền anh ta đã chịu
nhường nhịn cho người khác ngồi, rút cục đôi chân anh ta đã tê dại, mà số
người cần nhường nhịn thì có vẻ ngày càng đông, nếu cứ sống cao đạo như
thế có thể anh ta không còn đủ sức mà đi hết chặng đường. Vì thế đã đến
lúc anh ta phải giành giật lấy một chỗ ngồi. Phát bắt đầu thức tỉnh. Và sự
thức tỉnh thì bao giờ cũng thật quyết liệt. Những thiếu thốn, thua thiệt về
đời sống vật chất lâu nay khiến Phát có một ham muốn mãnh liệt là bằng
mọi cách phải vươn tới sự giàu có, dư dật. Cùng với hàng trăm ngôi nhà do
"tận dụng" xi măng sắt thép của công trình thế kỉ - tức là cầu Thăng Long -
vợ chồng Phát cũng dựng được một ngôi nhà năm gian bề thế trên mảnh
vườn vợ chồng anh đang ở. Cũng năm ấy, do tài xoay xoả, ngoại giao, nói
