Nguyễn Bích Lan biên soạn
Những người phụ nữ làm thay đổi thế giới
Evangelina Villegas
(Sinh năm 1924)
MANG NIỀM VUI ĐẾN NHỮNG CÁNH ĐỒNG
Hàng trăm triệu dân trên hành tinh đặc biệt là những người dân thuộc các
nước đang phát triển ở các khu vực Nam Mỹ, Châu Á và châu Phi tồn tại
được là nhờ cây ngô. Hàng triệu gia đình đã sử dụng hạt ngô như loại lương
thực chính trong bữa ăn hàng ngày từ đời này qua đời khác. Nhiều triệu trẻ
em ở độ tuổi cai sữa được nuôi dưỡng bằng các chế phẩm từ ngô hạt. Nhiều
trang trại sử dụng hạt ngô để duy trì và phát triển đàn gia súc, gia cầm. Tuy
có ưu điểm là loại lương thực rẻ, giàu calo và dễ chế biến các giống ngô
được phát triển từ nửa đầu thế kỷ XX lại không có lượng protein cần thiết
cho cơ thể. Chính vì vậy mà sức khoẻ của những người sử dụng hạt ngô
làm thức ăn chủ yếu thường không được đảm bảo. Một giống ngô giàu hàm
lượng protein là mơ ước của hàng triệu người dân và là điều trăn trở của
nhiều nhà khoa học trên thế giới.
Năm 1962 các nhà khoa học tại trường đại học Purdue ở Mỹ nghiên cứu
được giống ngô mới mang tên opeque 2 có hàm lượng protein cao hơn các
giống ngô đã tồn tại từ trước đó, song giống ngô này không được cả nông
dân lẫn người tiêu thụ hoan nghênh. Ngoài nhược điểm dễ bị nhiễm bệnh
trong thời gian sinh trưởng và cho sản lượng thấp, giống ngô này còn có
một nhược điểm khác là hạt mềm dễ bị mọt. Theo đuổi ưu điểm về chất
lượng protein của loại ngô opeque 2, năm 1970 tiến sĩ Evangelina và đồng
nghiệp của bà là tiến sĩ Surinder K. Vasal tại trung tâm phát triển lúa và ngô
quốc tế ở Mexico đã bắt tay vào nghiên cứu giống ngô mới. Sử dụng các kĩ
thuật phân tích hoá học và kĩ thuật gây giống thực vật họ đã tiến hành lai
tạo các loại ngô với nhau, khi thì giữa các loại ngô cùng dòng, khi thì giữa
các loại ngô khác dòng để xác định những cấu trúc gien có ưu thế hơn. Họ
sử dụng gần như tất cả các mẫu ngô có trên thế giới và tiến hành lựa chọn
hết sức tỉ mỉ và công phu. Họ làm việc với cường độ cao đến mức một năm
