chúng ta - hoặc nó hoặc một ai đó - không hay là mình đã bước vào.”
Nó đưa cả đất nước vào “miền đất ảo tưởng.” “Khi mùa thu bắt
đầu”, họ cảnh báo, “sẽ có một sự căng thẳng trên Phố Wall… một
cảm giác chung chung không rõ rệt rằng cái gì đó sắp diễn ra trong
mùa thu này… Giá cổ phiếu nhìn chung đã vượt ra ngoài ngưỡng lợi
nhuận an toàn, và thị trường giờ đây hoàn toàn chỉ mang “tính tâm
lý’.”
Thế nhưng, trên đường đi lên của mình, thị trường đã quá quen
thuộc với những dự báo kiểu đó và vẫn phớt lờ chúng trong ngày giao
dịch đầu tiên. Ngày 3 tháng Chín năm 1929, chỉ số Dow lên một
điểm và đóng của ở mức cao kỷ lục 381 điểm. Trong một ngày rưỡi
tiếp theo, nó vẫn bám chặt đỉnh.
Vào lúc hai giờ chiều ngày 5 tháng Chín, các nguồn tin thông
báo rằng nhà kinh tế học và thống kê người Massachusetts Roger
Babson đã tuyên bố trong Hội nghị kinh doanh toàn quốc hàng
năm do ông tổ chức tại Wellesley, Massachusetts rằng “Tôi nhắc lại
những gì mình đã nói vào giờ này năm ngoái và năm trước nữa, rằng
sớm muộn gì sự sụp đổ cũng sẽ tới… và có thể nó sẽ rất khủng
khiếp… Cục Dự trữ Liên bang đã buộc được các nhà băng phải có
quan điểm cứng rắn hơn nhưng nó không thay đổi được bản chất
tham lam của con người”. Xa hơn nữa, khi nhận thấy “một báo cáo
chi tiết về thị trường chỉ ra rằng nhóm các cổ phiếu đi lên đang
tiếp tục thu hẹp lại,” ông dự đoán chỉ số Dow có lẽ sẽ giảm 60 đến
80 điểm – khoảng 15 đến 20% – “nhà máy sẽ phải đóng cửa… lao
động sẽ bị cắt giảm… và cái vòng tròn luẩn quẩn đó sẽ khép lại với
hậu quả là một cuộc suy thoái kinh tế trầm trọng”. Ngay chiều
hôm đó, chỉ số Dow giảm liền 10 điểm, tương đương 3%.
Babson là người có tiếng tiên đoán trước được thị trường, ông đã
thành lập Công ty số liệu Babson và là nhà cung cấp dịch vụ phân
tích đầu tư và dự báo kinh doanh lớn nhất nước. Hàng tháng công
