5. Vị thanh tra tài chính
NƯỚC PHÁP: NĂM 1914
Có anh tư sản nào, khi bầu máu còn sôi sục những ước vọng tuổi
trẻ, lại không tưởng chừng mình có sức mạnh... kiến tạo những kỳ
tích vĩ đại... trong góc khuất trái tim mỗi viên quản lý văn khế
đều vương vấn đôi chút dư âm cũ kỹ của một hồn thơ.
GUSTAVE FLAUBERT, Bà Bovary
TẠI PARIS MÙA HÈ năm đó, Aimé Hilaire Émile Moreau, tổng
giám đốc của Ngân hàng Algeria và Tunisia (Banque d’Algérie et
Tunisie), ngân hàng Trung ương cho hai thuộc địa của nước Pháp là
Algeria và Tusinia, cũng như bao người Pháp khác, còn đang bị cuốn
vào vụ áp phe Caillaux. Đó là vụ việc nóng hổi nhất trong chuỗi dài
những tai tiếng giúp điểm tô thêm cho đời sống chính trị của nền
Đệ tam Cộng hòa và cung cấp cho công chúng Pháp nguồn tiêu
khiển tuyệt vời. Đầu năm 1914, Le Figaro, một tờ báo bảo thủ, đã
khơi mào cho chiến dịch phản đối sự ra đời của một sắc thuế thu
nhập mới mà tác giả là Joseph Caillaux, Bộ trưởng Tài chính đồng
thời là lãnh tụ đảng Cấp tiến. Tờ báo cho đăng tải trên trang nhất
những dòng thư tình mùi mẫn Caillaux viết gửi tới nhân tình, nàng
Berthe Gueydan, một thiếu phụ đã có chồng; sau này, cô này đã ly
dị chồng, một công chức địa vị cũng không đến nỗi xoàng, để trở
thành bà Caillaux thứ nhất. Kể từ ngày diễn ra chuyện thư đi từ lại
nói trên, rất nhiều biến cố đã xảy đến. Sau khi kết hôn với
Berthe, Caillaux lại quay sang lòng thòng với một phụ nữ có chồng
khác, nàng Henriette Claretie tóc vàng cao ráo, ông ta ly dị Berthe và
cưới cô nhân tình mới về.
