Đương nhiên là có rất nhiều dạng áp chế và hạ thấp con người.
Không kể những bậc cha mẹ thống trị, còn có những bậc cha mẹ truyền cho
đứa con mình nỗi ám ảnh sợ hãi của chính họ (vì vậy là rối loạn thần kinh).
Thí dụ: những lời khuyên bảo liên tục là phải đề phòng tai nạn, côn trùng, té
ngã, vi trùng… Những lời dặn đó được lặp đi lặp lại không ngừng “mặc áo
vào cho ấm người, con không khỏe cho lắm. – coi chừng té đau đấy… –…
hãy coi chừng mấy đứa bạn nghe không… –…coi chừng mắt, tay, chân của
con đó…” và biết bao điều khác nữa.
Hoặc trường hợp của người mẹ chuyên quyền bắt đứa con trai mình
phải mặc quần đùi dài vào mùa đông cũng như mùa hè… cho đến năm 23
tuổi! Đó là trường hợp chuyên quyền dịu ngọt mà bất cứ sự chống đối nào
cũng sẽ bị bẻ gãy như đụng phải một bức tường thép… Làm cho người vị
hôn thê phải kinh ngạc.
Tôi chỉ đưa ra đây vài thí dụ nhỏ mà thôi. Những lời dặn dò gàn dở
đó sẽ đan một mạng lưới phản xạ có điều kiện, và phá bỏ sự tự tin của đứa
trẻ mà đúng ra nó phải có. Nếu những “lời khuyên” cứ tiếp tục mãi và xuất
phát từ nỗi ám ảnh sợ hãi, các bạn hãy nghĩ làm sao đứa trẻ có thể phát triển
sức mạnh của chính mình để rồi đến lượt nó lại phải sợ hãi?
Đến lúc này, các cảm thức tự ti và bất lực xuất hiện. Như tôi đã nói,
sự ganh tị giữa anh trai và em gái đôi khi gây ra nhiều hận thù khủng khiếp.
Vả lại người ta thường hay so sánh giá trị của một đứa trẻ này với một đứa
khác. Thí dụ: “… hãy nhìn anh con đi, con hãy coi theo đó mà làm gương…
con có thấy anh ấy thông minh không…”. Hoặc người ta làm cho đứa trẻ
thấy là họ thích đứa kia hơn. Hoặc sự ra đời của nó không được đón mừng!
Đương nhiên là những mặc cảm tự ti có nguy cơ tồn tại đến tuổi trưởng
thành. Đã bao nhiêu lần các bậc cha mẹ đã biểu lộ cho đứa con gái họ thấy
là họ “… thích có một đứa con trai hơn, nhưng chuyện đã lỡ rồi… đã có con
rồi”. Cái cách phi lý của nền văn hóa của chúng ta khi xem người phụ nữ là
hạ đẳng (người ta tự hỏi không biết tại sao!) đã làm cho hơn phân nửa dân
số của chúng ta phải ngập lặn trong mặc cảm tự ti…
PHỤ NỮ VÀ CẢM THỨC TỰ TI
