Cũng như thế, sự kiệt sức có khi tạo ra nhiều ý chí giả tạo thần kỳ.
Người ta biết rõ những con người kiệt sức vẫn cứ tiếp tục hành động bất
chấp mọi thứ, bị xô đẩy bởi các nguyên nhân nội tại. Họ không ngừng vượt
qua sự mệt mỏi của họ, và không quan tâm đến nghỉ ngơi. Khi nhìn họ,
người ta có thể nghĩ đây là “chiến thắng của ý chí”; người ta có thể tưởng
tượng họ có một nghị lực và ý chí đáng phục. Văn học, điện ảnh và đời
thường tràn đầy những gương đó. Tôi có nêu trường hợp của một bà mẹ kiệt
sức làm việc không nghỉ ngơi, và có ghi ra các kết quả đôi khi rất cao cả về
mặt tinh thần. Nhưng điều này không làm thay đổi vấn đề, mà nó là như
sau: khi không ngừng vượt qua sự kiệt sức, có phải đây là ý chí thực thụ
không? Câu trả lời là: không. Không hề có ý chí, nhưng là sự co cúm với
một nhiệm vụ được giao phó, bắt đầu từ một ý nghĩ có thể đi đến ám ảnh
(ám ảnh về nhiệm vụ, thành công một công việc, sợ bị khinh bỉ, v.v…).
Trái lại – Giá trị của con người tồn tại trước hết trong sinh lực và cân
bằng. Nó tồn tại trong sự tự chủ mà người đó có trong chính họ. Người ta
không thể tưởng tượng một con người cương quyết mà không có sự tự chủ
giúp cho anh ta xem xét một cách bình tĩnh và sáng suốt tất cả những vấn đề
đến với anh ta.
Sự thiếu quan tâm
Bất cứ một quyết định nào của con người cũng đòi hỏi một mức độ
quan tâm nào đó. Quyết định một hành động có nghĩa là chúng ta quan tâm
đến nó theo một cách nào đó. Thế nhưng có rất nhiều người không thể nào
(mặc dù họ rất muốn) cảm thấy một chút quan tâm với bất cứ việc gì. Các
nguyên nhân phải được tìm kiếm cho thật cẩn thận. Sự thiếu quan tâm tạo ra
sự xấc láo, lười biếng, chậm chạp và không hoàn tất các hành động, v.v…
Những nguyên nhân thường thấy là: thể tạng, tính di truyền, sự hoạt động
không tốt của các tuyến nội tiết, suy nhược trí tuệ, rối loạn thần kinh, v.v…
Trái lại – Một sự quan tâm sâu sắc, kèm theo sư cân bằng tự nhiên
sẽ tạo ra ý muốn. Như vậy sự “thiếu quan tâm” thật sự là một căn bệnh của
ý chí và phải được xem xét và chữa trị như thế.
