Vì thế chúng ta có thể kết luận rằng: nếu cơn nhút nhát khởi phát
chứng nhạy cảm, chứng này có nhiều căn nguyên đặc thù mà chúng ta phải
cố tìm hiểu.
Thí dụ:
X… nhút nhát kinh khủng trước mặt phụ nữ với nhiều cơn xúc động.
Có chín phần trên mười là chứng dễ xúc động này không hề do sự nhút nhát
của anh ta khởi phát; mà do một sự sợ hãi về tính dục.
Nếu chúng ta chữa trị nỗi sợ hãi đó, chúng ta nhận thấy tính nhạy
cảm cũng biến mất kể cả tính nhút nhát đặc thù này. Xét cho cùng, X…
không hề nhút nhát trước “một phụ nữ” nhưng dễ xúc động vì đè nén. Và sự
“căng thẳng”, co rút này, biểu hiện tất cả các triệu chứng của sự nhút nhát.
Một thí dụ khác:
Một cuộc khám lâm sàng cho thấy Z:… có một cảm xúc tự nhiên.
Tuy vậy, Z… rất nhút nhát, rất vụng về với nhiều phản ứng quá chậm chạp
chỉ trước sự mỉa mai của nữ giới. Trong cơn nhút nhát đó, không một cảm
xúc đặc biệt nào xuất hiện. Chỉ một sự “co ro” và một nụ cười miễn cưỡng
mới tố cáo được sự nhút nhát.
Thế mà Z… chỉ được một bà mẹ nuôi dạy “nuông chiều”. Thay vì
phản kháng lại, anh ta bám lấy bà mẹ, điều đó được anh ta xem như là giải
pháp dễ dàng nhất… Đối với Z… tất cả phụ nữ đều đại diện cho một giới
tính nguy hiểm, mà anh ta sợ hơn tất cả mọi thứ. (Bởi vì nó đòi hỏi một cố
gắng thích nghi). Nhưng anh ta cũng biết tình trạng đó không đúng và trẻ
con. Nhưng tiếc thay, anh ta không thể nào thoát ra khỏi một tình thế mà
anh ta đã trốn tránh trong từng ấy năm.. Ao ước thầm kín của anh ta (anh đã
34 tuổi) là được nằm thu mình trong cánh tay của phụ nữ như một đứa con
nít. Như thế, đây là một trường hợp ấu trĩ đặc thù buộc anh ta nhìn một
người phụ nữ không khác gì như mẹ anh; và điều đó làm cho anh ta không
thể nào thích ứng với các tình huống khác. Với tất cả phụ nữ mà anh ta gặp,
anh ta liền trốn chạy để không gặp vấn đề gì mà tính ấu trĩ của anh ta không
thể giải quyết được.
