để thách thức những kẻ chống đối, các ông hoàng, các vị linh mục vì họ đã
ngu ngốc khi cấm đoán tu sĩ cưới vợ. Và tôi sẽ sung sướng khi tạo ra những
chuyện kinh thiên động địa hơn nếu tôi biết được chuyện gì khác mà có thể
vừa làm Chúa hài lòng vừa khiến bọn họ nổi điên”. Cũng trong tinh thần
chịu chơi đó, ông viết tiếp cho một người bạn “Ồ! Nếu tôi có thể tưởng
tượng ra một tội lỗi nào vĩ đại để làm bối rối bọn người đạo đức giả và sẵn
sàng cho bọn họ hiểu rằng tôi không thú tội vì lương tâm không cắn rứt”.
Trong những năm cuối cùng, ông càng làm việc nhiều hơn trước, mặc dù
con người kiên gan đó đã bắt đầu suy kém sức khoẻ, ông sửa chữa lại bản
dịch quyển Cựu ước của ông đã làm từ những năm 1523–1532 và luôn
quyển Tân ước. Luther đã góp phần rất nhiều cho văn chương trong giai
đoạn cải cách này, tạo cho ông một khuôn mặt vĩ đại và là nhà từ thiện
trong nước. Ngoài tài nghệ dịch Kinh Thánh, ông còn xuất bản những lời
chú thích cũng như ông cũng viết những bài thánh ca vô cùng cảm động vì
lời lẽ rất thành thật.
Trong đời sống đại chúng, ông vẫn tiếp tục chống đối việc liên minh với
La Mã, vì ông biết rằng hoà giải với Giáo hội Thiên Chúa giáo có nghĩa là
phải hy sinh thật nhiều những nguyên tắc mà ông đã chiến đấu.
Đó là quan điểm của ông về vấn đề cho phép tu sĩ lấy vợ mà ông thường
hô hào và càng ngày càng hăng say mãnh liệt khiến những người đương
thời và kẻ hậu sinh cũng không tiếc lời chỉ trích ông. Ông không thể giải
thích tất cả những gì mà ông nói. Ông là một con người hết sức cực đoan,
có tật hay nói năng thái quá. Ông không bao giờ biết ăn nói ôn hoà. Vài
người ngưỡng mộ ông đã cố gắng biện minh trước hành động tán thành và
làm phép cưới cho vua Philip dòng Hesse lấy người vợ thứ hai. Ở đây sự lễ
độ khúm núm của ông trước các ông hoàng có vẻ lộ liễu, một đặc điểm của
người dân quê mà ông chưa bỏ được. Luther đã ký một tờ giấy cho phép và
nêu ra nguyên tắc là mặc dù không cho phép cưới hai vợ, nhưng vì mục sư
trong một vài trường hợp ngoại lệ có thể thông qua luật lệ đó và hợp thức
hoá lễ thành hôn dưới sự chứng kiến của Chúa. Đây không phải là một tài
liệu có tính cách dạy đời.
