THẾ NÀO LÀ TƯ SẢN DÂN CHỦ VÀ THẾ
NÀO LÀ CỘNG HÒA DÂN CHỦ ?
Cuộc cách mạng Pháp năm 1789 được kêu là cuộc cách mạng tư sản
dân chủ, cuộc cách mạng của Tôn Trung Sơn, đánh đổ nhà Mãn Thanh,
cũng gọi là cách mạng tư sản dân chủ, mặc dù so với Pháp, về mặt chánh trị
có nhiều điều táo bạo hơn.
Vậy nội dung của một cuộc cách mạng tư sản dân chủ là gì ? Đó là
một cuộc cách mạng đánh đổ chế độ phong kiến cùng các quan hệ kinh tế
phong kiến của nó (chủ yếu có quan hệ về ruộng đất) để xây dựng một nền
tảng kinh tế, kỹ nghệ, do giai cấp tư sản lãnh đạo. Nói theo danh từ chính
trị thì đó là cuộc cách mạng giải phóng cho nền kinh tế tư sản.
Bất cứ một nước chậm tiến nào, muốn tiến lên kỹ nghệ hóa cũng phải
trải qua cuộc vận động cách mạng ấy.
Ngay ở Nga Sô, trong quá trình kiến thiết chủ nghĩa xã hội của họ,
cũng phải có một giai đoạn phát triển kinh tế tư bản, tức những nhà tư bản
trong nước tham gia một phần lãnh đạo kinh tế. Thời kỳ ấy của Nga được
gọi là thời kỳ « tân kinh tế chánh sách » (từ 1915 đến 1931).
Tại các nước Cộng Sản nhỏ bé ở Âu Châu, sau 1945, có các chính
sách nhằm phát triển kinh tế tư bản tư nhân, cũng nhằm mục đích ấy.
Tư sản dân chủ hay Cộng Hòa dân chủ đều là những chế độ tiến bộ so
với chế độ quan lại, quân chủ. Song trong lúc chế độ tư sản dân chủ nói rõ
được tính chất kinh tế trong chế độ của nó, thì chế độ Cộng Hòa dân chủ
bao hàm một nội dung mập mờ, không rõ rệt. Nói Cộng Hòa tức là không
có vua, mà chính quyền không phải của vua thì là của dân, tức dân chủ.
Như vậy Cộng Hòa và Dân Chủ chỉ có một nội dung : thuộc về của dân.
Trước đây, cũng có lúc người ta dùng danh từ ghép « dân chủ Cộng
Hòa » (tức chủ quyền quốc gia thuộc số đông quần chúng) đề cho khác với
