Có một mối quan hệ thú vị giữa phản ứng của con người đối với sự phản bội
và loại công lý họ muốn tìm kiếm. Một số người nuối tiếc vì mất kết nối với
người kia: “Em đau đớn vì mất anh”, tức tổn thương vì quan hệ bị tổn thương
(tổn thương quan hệ). Một số người khác tức giận vì mất mặt: “Tôi không thể tin
được anh đã biến tôi thành con ngốc”, tức tổn thương vì cảm thấy mất danh dự
(thương tổn ái kỷ). Những con tim đau đớn và danh dự đớn đau.
Không có gì ngạc nhiên khi một người tập trung vào mối quan hệ thường dễ
thương cảm và tò mò về cuộc ngoại tình của người kia. Chính những điều này
giúp họ có những phản ứng mang tính hàn gắn dù sau đó họ có quyết định ở lại
với người kia hay không. Ngược lại, người ái kỷ trong lòng tràn ngập khát khao
báo thù nên thường ít có xu hướng muốn hòa giải và không muốn quan tâm đến
lý do người kia lầm đường lạc lối.
Công lý phục hồi có thể khá sáng tạo.
Mỗi lần nghĩ về những sáng tạo của con người khi thực thi công lý phục hồi
đối với người đã ngoại tình, tôi lại nhớ đến câu chuyện của cô Camille.
Cô Camille, 36 tuổi, lớn lên trong một gia đình nề nếp xứ Bordeaux (Pháp).
Cô kết hôn đã mười năm với anh Amadou, 45 tuổi, người lớn lên ở Mali, sang
Pháp ở tuổi 20. Họ có ba đứa con với nhau. Vấn đề bắt đầu vào năm năm trước.
Camille nhớ khoảnh khắc ấy rất rõ: “Tôi đang ngồi ở nhà ăn sáng với các con
trai thì một người bạn gọi điện thoại báo tôi rằng chồng tôi đang dan díu với một
đồng nghiệp của chị ấy. Ban đầu tôi không tin, do đó cô đưa máy cho người phụ
nữ đó nghe”.
Dù rất đau và tức giận nhưng cô Camille thật sự không muốn mất chồng.
Ngày xưa cô từng đấu tranh quyết liệt với cha mẹ mình để được cưới anh.
Khi biết chồng ngoại tình, cô bình tĩnh, dứt khoát đối mặt với anh, rồi sau đó
tìm đến các chị em phụ nữ để nhận được động viên, an ủi, ủng hộ. Cô chia
sẻ:“Tôi như rơi xuống một cái hố sâu, trải qua tất cả các cảm xúc điển hình của
một người bị phản bội. Tôi cáo bệnh nghỉ phép một tuần. Tôi khóc ướt vai những
cô bạn của tôi, tôi đấm tay xuống sàn nhà, tôi nốc thật nhiều cà phê và rượu.
Những cô bạn của tôi đã an ủi tôi, lắng nghe tôi và chia sẻ với nỗi đau của tôi”.
Sau đó, cô cảm thấy đã sẵn sàng giải thích cho chồng hiểu rõ rằng hành vi
ngoại tình không được chấp nhận trong văn hóa của cô. Cô giải thích: “Anh ấy
lớn lên trong một xã hội chấp nhận đa thê. Vậy nên khi tôi nói rằng ngoại tình là
