giáp. Đào tướng quân cắt mảnh đai áo buộc vết thương rồi phóng ngựa ra
khỏi trận. Lúc ấy quân tan tướng lạc, tướng quân một mình một ngựa
phóng đi, chạy tới một gốc đa lớn bèn gò ngựa lại. Dưới gốc đa có một bà
lão đang quét lá. Đào tướng quân cất tiếng chào hỏi : " Bà cụ quét lá làm gì
đó ? ". Bà già đáp : " Lão quét lá về nấu nước ". Đào tướng quân lại hỏi : "
Đây là nơi nào ? " Bà cụ đáp : " Đào tướng quân, đây chỉ cách ba dặm là tới
dinh cơ của tướng quân ở trong thành nội kia, tướng quân quên rồi sao ? ".
Đào tướng quân xuống ngựa, lúc ấy bà lão mới biết Đào Kỳ bị thương
nặng, sợ hãi hỏi : " Tướng quân ơi, thế ra quân ta thua to rồi sao ? Còn nữ
chủ tướng đâu ? ". Nói rồi bà nắm lấy tay Đào Kỳ, ứa nước mắt khóc.
Đào Kỳ ngửa mặt lên trời, kêu to một tiếng. Lá rụng rào rào, gió ào ào thổi,
một đàn quạ từ đâu tới liệng thành vòng. Đào Kỳ ngã xuống, mũi đao cắm
phập xuống đất. Bà lão phục cạnh Đào tướng quân mà khóc.
Phương Dung phá được vòng vây, cùng vài bộ tướng phóng ngựa tìm về
Loa thành. Chợt thấy xa xa có bầy quạ lượn đen, tiếng quạ kêu dữ tợn,
Phương Dung hồi hộp trong lòng, phóng ngựa chạy thẳng tới nơi. Thấy xác
chồng nằm trên đất, đao cắm bên mình, nàng bèn nhào xuống ôm lấy
chồng, ngất đi. Bà lão và các tướng gọi hồi lâu, nàng tỉnh dậy, liền nâng
lưỡi đao của chồng trên tay, than rằng : " Quân tan tác hết rồi, chúa mất,
chồng cũng mất, ta còn sống sao được nữa ! ". Các tướng chưa kịp can thì
Phương Dung đã gục xuống, máu đỏ đao báu. Mọi người đào đất đắp mộ
cho đôi vợ chồng anh hùng ngay dưới gốc đa. Hai ngôi mộ của đôi vợ
chồng Phương Dung, Đào Kỳ nằm sóng bên nhau dưới bóng rợp mát của
cây đa cổ thụ.
Hôm đó là ngày mười sáu tháng tám năm Quý Mão (1).
Chú thích:
1. Viết theo tài liệu của Vũ Tuấn Sán có dịch thơ cổ và câu đối để vịnh
Phương Dung, Đào Kỳ, xin được giới thiệu như sau :
