LỜI NGƯỜI DỊCH
Đây là một quyển sách phong phú về lịch sử, lấy chiến tranh Biafra làm
bối cảnh và bao gồm mấy chủ đề có thể được phân tích. Chúng ta có thể đọc
quyển sách này qua chủ đề kỳ thị sắc tộc, tôn giáo, giai cấp trong một quốc
gia hay có thể nhìn qua một lăng kính đơn giản hơn, đó là cuộc đời và
chuyện tình của hai chị em song sinh trong thời chiến tranh. Tuy nhiên đối
với tôi, một độc giả Việt Nam, thì điểm quan trọng nhất trong Nửa Mặt Trời
Vàng chính là cuộc nội chiến Biafra có nhiều điểm tương đồng với chiến
tranh Việt Nam. Một trong những điểm tương đồng này là, tuy là nội chiến
nhưng lại có một hay vài cường quốc “giật dây” phía sau. Cũng giống như
chính quyền Pháp đã chia Việt Nam thành ba miền và áp dụng chính sách
chia để trị, chính quyền Anh đã chia Nigeria thành ba miền và lợi dụng sự
khác biệt về ngôn ngữ, phong tục, tôn giáo, sắc tộc để chia rẽ nội bộ Nigeria.
Để bạn đọc tiện theo dõi cốt truyện lồng vào bối cảnh lịch sử chiến tranh
Biafra, tôi xin giới thiệu sơ lược lịch sử hình thành cuộc nội chiến này.
Vào năm 1885, sau cuộc chiến tranh với Napoleon, đế quốc Anh bành
trướng sang châu Phi. Năm 1901, Nigeria chính thức nằm dưới sự bảo hộ
của Anh. Con sông Niger chảy từ miền Tây Bắc của Nigeria gặp sông Benue
chảy về hướng Đông Nam tạo thành hình chữ “Y” chảy dọc xuống miền
Nam, chia Nigeria thành ba miền. Miền Bắc cua Nigeria có diện tích lớn
nhất và dân số đông nhất, đa số là người Hausa-Fulani và theo tôn giáo
Muslim. Người dân vùng này sinh sống bằng cách khai thác quặng mỏ và
buôn bán. Họ tuân phục các vị tiểu vương Hồi giáo gọi là Emir. Các Emir là
lãnh tụ cả về tôn giáo lẫn chính trị và áp dụng chế độ chuyên chế. Họ sống
cô lập, hạn chế tiếp xúc với ngoại quốc để chống sự xâm nhập của Thiên
Chúa giáo. Tước vị và của cải được lưu truyền từ đời cha qua đời con. Càng
về sau miền Bắc của Nigeria càng trở nên cô lập hơn, người dân ngày càng
nghèo khổ và ít học hơn. Phía Tây Nam của Nigeria, đa số là người Yoruba
sinh sống. Chế độ chính trị cũng gần giống như chế độ của người Hausa ở
miền Bắc; họ tuân phục những vị tiểu vương Oba nhưng chế độ này ít
chuyên chế hơn. Họ có thể thăng tiến trong xã hội nhờ tài nghệ hay của cải.
