Nhưng ngay sau lễ giáng sinh năm nay, trước thềm năm mới, ông hiệp sĩ
người Áo bị thần chết đón đi. Hai anh em biết tin qua Alfreda Schildknecht,
tục danh Berta - cô y tá chăm sóc cậu Fritz Rotbein tội nghiệp. Trong một
lần kháo chuyện ngoài hành lang cô ta đã kể cho họ nghe cái tin thường
được tế nhị giấu kín không cho ai biết ấy. Hans Castorp lặng người cảm
động, một phần vì chuyện đời ông hiệp sĩ là một trong những ấn tượng đầu
tiên chàng tiếp nhận khi mới tới trên này - chàng có cảm tưởng những ấn
tượng ban đầu ấy là nguyên nhân chính gợi lên phản xạ nóng bừng trên mặt
còn đeo đẳng theo chàng đến tận bây giờ - phần khác là vì những lý do tinh
thần, cũng có thể bảo rằng: những lý do có tính chất tâm linh. Chàng giữ
Joachim lại chuyện trò thật lâu với cô y tá, cô này bám lấy dịp may hiếm có
với vẻ biết ơn. Nội chuyện ông hiệp sĩ cầm cự qua được dịp lễ này đã là một
phép màu rồi, cô ta kể. Thực ra lâu nay ông ta vẫn chứng tỏ sức sống dai
dẳng của mình, nhưng giai đoạn cuối ông ta thở bằng cách nào thì thật
không ai hiểu nổi. Đương nhiên mấy ngày sau cùng ông ta không rời cái ống
nối với bình dưỡng khí, và đã tiêu tốn một lượng oxy khổng lồ: riêng ngày
hôm qua hết bốn chục bình, mỗi bình sáu franc. Chắc các ông cũng có thể
tính ra bao nhiêu tiền đã tan thành mây khói, trong khi ấy bà vợ ông ta,
người đã tận tụy chầu chực bên giường đến tận lúc bệnh nhân thanh thản lìa
đời, bị bỏ lại một thân một mình với hai bàn tay trắng. Joachim tỏ ý không
tán thành. Tại sao lại phải nhất định kéo dài mạng sống lay lắt của bệnh
nhân một cách đau đớn và tốn kém như thế, khi đã thực sự không còn tia hy
vọng nào nữa? Không thể trách người bệnh được, vì ông ta chẳng tự ý hít
vào thứ dưỡng khí đắt như vàng kia mà bị người ta cố tình bơm cho. Lỗi là ở
những người điều trị, lẽ ra họ phải biết nghĩ một chút và vì lòng kính Chúa
mà để cho con người đau khổ ấy được nhẹ nhõm ra đi, không cần biết đến
khả năng tài chính của bệnh nhân, hay thậm chí càng nên làm thế nếu xét
đến hoàn cảnh kinh tế khó khăn của ông ta. Lý lẽ này bị Hans Castorp kịch
liệt phản đối. Anh họ chàng phát biểu chẳng khác gì Settembrini, thiếu sự
kính trọng cần thiết và hoàn toàn dửng dưng trước nỗi bất hạnh của người
khác. Họ đang nói tới phút lâm chung của ông hiệp sĩ, sau đó là chấm hết,
không còn cơ hội nào để bày tỏ lòng kính trọng đối với ông ta nữa, thế nên
