NƯỚC ĐỨC THẾ KỶ XIX - Trang 77

năng trẻ cho đất nước đang vươn lên, không để cho việc bổ nhiệm giáo sư
bị rơi vào tính địa phương cục bộ, sự tùy tiện, vị nể, dễ dãi hoặc “móc
ngoặc” có thể làm mai một các tài năng trẻ. Đại học Đức, ngày xưa cũng
như ngày nay, rất hãnh diện nếu bổ nhiệm được vào chức giáo sư cao nhất
những tài năng trẻ có những công trình nghiên cứu độc đáo nhất. Sự công
nhận những kết quả khoa học độc đáo không phải xuất phát từ những
người cùng địa phương, mà phải bằng dư luận ở những đại học khác, cấp
quốc gia hay quốc tế. Nhà nước Phổ, trong nỗ lực nâng cao năng lực sáng
tạo của đại học, đã phải làm một cuộc bổ nhiệm có tính cách “áp đặt” một
loạt các tài năng trẻ đang lên, điển hình là, được sự ủng hộ của Alexander
von Humboldt, một nhà khoa học lớn và có ảnh hưởng lớn, được bổ
nhiệm năm 1824 Justus Liebig (24 tuổi) đang làm việc tại Paris về làm
giáo sư tại đại học Giessen, một sự bổ nhiệm có ý nghĩa lớn lao cho
ngành Hóa. Tương tự là sự bổ nhiệm nhà toán học tài năng Jacobi năm
1826 mới 22 tuổi, cũng do A.v. Humboldt để nghị, vào chức vụ giáo sư tại
Königsberg, hay Dirichlet mới 23 tuổi tại Breslau và sau đó tại Berlin.
Những sự bổ nhiệm đó đã gặp phải sự kháng cự của các phân khoa bảo
thủ đang trở thành “phường” bảo vệ quyền lợi cục bộ của mình. Những
tài năng trẻ đó chính là những người đã thổi những luồng gió mới vào đại
học Đức thế kỷ 19 và đã đặt một chuẩn mực mới cho nền khoa học Đức,
ảnh hưởng sang tất cả các đại học Đức và đã làm cho nền khoa học Đức
đi vào một thời kỳ phát triển cực thịnh.