nhiên, cuối cùng, khi xem xét tình hình một vài năm sau đó, thì tư bản Hoa
Kỳ lại đã có vai trò cứu tinh, vì nó thúc đẩy nền kinh tế Âu châu. Edith nhất
trí nhận định này:
“Vâng, đúng là vậy. Trong những năm 60, bản thân tôi chưa hề chống lại
đầu tư của Hoa Kỳ. Nhưng Mỹ và Nhật là chuyện không giống nhau. Người
Mỹ có chiến lược của một tập đoàn công nghiệp mạnh nhằm chiếm lĩnh thị
trường. Nhưng cái Targeting tức là xác định mục tiêu để tiêu diệt đối
phương bằng cách chọn một khâu yếu, một mắt xích mỏng manh trong
chuỗi xích, sau đó mở rộng và chuyển sang các mục tiêu khác, điều đó
người Mỹ không làm. Họ không làm bởi vì điều đó không nằm trong nền
văn hóa của họ. Đầu tư của Hoa Kỳ không gây ra vấn đề gì, thường họ hợp
tác với hệ thống sản xuất tại chỗ. Nhưng khi tôi xem xét các thống kê về
công nghiệp xe hơi Nhật ở Mỹ, tôi phát hiện thấy dưới hình thức gia công
đặt hàng, các xí nghiệp Nhật Bản mua của các công ty Nhật Bản một tỷ
trọng cực lớn hoặc nhập khẩu từ Nhật Bản, hoặc từ các công ty Nhật Bản
tại chỗ. Điều đó có nghĩa là, kể cả dưới hình thức gia công đặt hàng, tức là
một hình thức làm ăn bao quát nhất, người Nhật vẫn chỉ làm ăn giữa họ với
nhau. Điều đó là rõ. Ở đây có một chiến lược không hề giống chút nào với
chiến lược của người Mỹ”.
Nhật Bản, kích thích tố cứu nạn ?
Nhật Bản có thể đóng vai trò một kích thích tố nhằm đánh thức một lục
địa già nua đang ngủ yên trên những chiến tích huy hoàng của nó chăng ?
Edith đồng ý.
“Chắc chắn như vậy. Cuộc tiến công của Nhật Bản có thể và phải đóng
vai trò kích thích tố. Nhưng, muốn cho vai trò đó có hiệu quả, thì châu Âu
và trước hết là nước Pháp, phải được tổ chức lại. Việc tổ chức lại đó, tôi xin
nói ra ngay là chưa diễn ra. Chừng nào nó còn chưa diễn ra thì mọi việc còn
hỏng bét”.
Đúng là thảm kịch ! Các chính phủ châu Âu lại chưa nhận thức đầy đủ về
tính chất nghiêm trọng của tình thế.
“Trong dư luận đã nhận thức được rồi. Nhưng, như thói thường, dư luận
ở Pháp lại nói: “Ồ, ta thua ở hệ PAL và hệ SECAM rồi thì lại cũng sắp thua
trong lĩnh vực truyền hình có độ nét cao thôi”. Cái lối nói liên tục như vậy
chỉ có thể bị chặn lại khi chính phủ nhận thức được điều đó, nhưng hiện nay
chưa có được điều đó, mặc dù tôi đã cố gắng hết sức. Chừng nào mà còn
chưa có được sự nhận thức ở cấp nhà nước, thì theo tôi, là còn tai họa (...) Ở
Pháp, chúng ta đang nằm trong một cơ chế mà trong đó bộ máy hành chính
lãnh đạo, cả các bộ trưởng và ở đó người ta không nói thẳng sự việc. Bởi vì
điều đó không tốt, bởi vì điều đó thiếu chính trị. Tôi sẽ ngạc nhiên nếu có
