- Trong cuộc sống của chúng ta có nhiều điều ngu ngốc, và đi hàng đầu - đó
là kinh tế của chúng ta và hệ thống đồng lương lao động. Nhưng ngoài những
tiêu chuẩn do nhà nước đặt ra, còn có các chuẩn mực của đạo đức và lương
tâm. Dù các luật lệ của chúng ta có phi lô gich đến thế nào chăng nữa, nhưng
vi phạm những luật lệ ấy cũng sẽ bị xã hội trừng phạt và lên án.
Ba ơi, ba hãy nhìn chung quanh xem! Nhà ta, ngoài căn hộ ít nhiều khả
quan ra còn thì trang thiết bị có gì đáng giá nào, chẳng có gì hết. Không có xe,
không có nhà nghỉ, thậm chí áo lông cho mẹ đến giờ vẫn không có. Tất cả các
bà vợ quan chức đều mặc áo lông, các bà bán hàng và các cô phục vụ quầy ăn
cũng mặc áo lông, thậm chí chị vợ của ông trợ lý điều hành của chúng ta cũng
có áo lông, ấy vậy mà mẹ tôi - không có. Mẹ đi làm bằng phương tiện giao
thông công cộng. Nếu ba có để mẹ đi xe cùng,thì bao giờ cũng nói thêm, rằng
xe nhà nước có những mục đích của mình để sử dụng và thế này là vi phạm.
Con hiểu - ba sống như vậy, là lựa chọn của ba. Con không định lấy của đút
lót của kẻ cưỡng bức hay tên giết người! Ba biết con đối xử với hạng người ấy
như thế nào rồi, nhưng đây trong quan hệ với những con người làm ăn thành
thạo, những con người có khả năng làm ra nhiều tiền, những chuyện chảy máu
nhỏ con không coi đáng chỉ trích. Điều đó thậm chí còn có lợi cho sức khỏe,
mà, cuối cùng thì, cả đối với xã hội xét từ quan điểm phân chia lại lợi nhuận!
- Này, chàng trai, xem đây, Xibiri rộng lớn, rừng nhiều, mà không bao giờ
đủ những tay đắn gỗ. Đừng làm hỏng cuộc đời mình. Trong thế giới này nhiều
cám dỗ lắm… Có điều, con đã là người lớn rồi, không còn là một đứa trẻ con,
để cha phải trừng phạt con. Con cứ sống bằng cái đầu của mình và tự chịu
trách nhiệm về những hành vi của mình.
*
* *
Sáng hôm sau tôi gọi anh Bagdasarop đến trao đổi.
- Chào buổi sáng tốt lành, Levon, tôi có câu chuyện hệ trọng muốn trao đổi
với anh, anh còn nhớ, có lần tôi đã kể về ông bạn Aram ở Matxcơva của
mình? Mới đây ông ấy vừa được cử giữ một chức vụ quan trọng trong “Ngoại
thương”, một tay mugich làm ăn cực kỳ thành thạo, có văn hóa và, điều rất
quan trọng là con người biết có trước có sau. Ông này làm ra khá nhiều tiền,
