từng là đồng minh chống phát xít. Chim báo bão chết, tất nhiên con tàu của
gã thuỷ thủ già bị lạc vào giông bão.
Cũng năm ấy, đoàn các cựu chiến binh của nhóm OSS cộng tác với Hồ
Chí Minh đến thăm Hà Nội và gặp lại những người đồng minh từ nửa thế
kỷ trước. Tôi may mắn được tham dự và chứng kiến và chợt nhận ra rằng
trong lịch sử cuộc Cách mạng tháng Tám 1945, lực lượng nước ngoài duy
nhất đứng bên cạnh Hồ Chí Minh chỉ có… Hoa Kỳ! Năm 1997, tôi lại may
mắn được tháp tùng các cụ Việt Minh sang tận New York để gặp các cụ
OSS hàn huyên cho giới sử học nhiều nước cùng nghe để làm sâu sắc hơn
cái ký ức đã có thời bị quên lãng ấy. Nhiều nội dung các câu chuyện kể
được phản ánh trong cuốn sách này.
Có hẳn một đêm "trình diễn" tại Nhà châu Á" ở New York. Hai nhóm các
cụ OSS và Việt Minh gặp nhau cùng kể lại chuyện cũ cho một cử toạ, ngoài
quan khách của hai bên, số đông là những nhân viên CIA đến dự có phần vì
tò mò trước câu chuyện hợp tác giữa hai bên mà trong ký ức thế hệ của họ
chỉ thấy sự thù dịch trong một cuộc chiến vô cùng khốc liệt.
Cụ Charles Fenn là người cao tuổi nhất trong nhóm OSS, năm đó đã xấp
xỉ 90 đi cùng một cô bạn gái rất trẻ. Cụ ít nói, chỉ quan sát. Cụ là người đầu
tiên trong đơn vị gặp Hồ Chí Minh ; sau này cũng lại là người đầu tiên từ
nước Mỹ viết cuốn tiểu sử đầu tiên bằng Anh ngữ và bị trục xuất vì việc
làm ấy…
