Trước khi chia tay, Cụ gọi tôi và một anh bạn cùng đoàn chỉ để nói một
điều tâm đắc nhất: "Mỹ không có bạn, Mỹ chỉ có đồng minh. Cụ Hồ của
các bạn biết Mỹ nên hợp tác được với Mỹ". Tôi hỏi: Vậy thì Đồng minh là
thế nào? Cụ trả lời: Cùng có lợi!
Cũng trong hai năm 1995 và 1997 tôi lại may mắn có mặt trong cả hai
cuộc gặp giữa Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mc Namarra và Đại tướng
Võ Nguyên Giáp đều diễn ra ở Hà Nội.
Cả hai lần ông khách Mỹ chỉ chốt vào một câu hỏi: "Liệu có cơ hội nào bị
bỏ lỡ hay không khiến hai quốc gia không thiết lập được sự hợp tác mà
quay sang đánh nhau?". Thì cũng cả hai lần vị lão tướng của chúng ta đưa
về một nguyên lý: "Việt Nam là nước nhỏ, chỉ mong hoà bình hợp tác với
thiên hạ. Chúng ta đã từng hợp tác cho đến khi chính lợi ích của nước lớn
đã khiến Mỹ chọn con đường khác".
Năm 1998. Tôi lại may mắn có mặt tại nhà riêng của Đại tướng Võ
Nguyên Giáp trong cuộc gặp con trai của cố Tổng thống Mỹ J.F. Kennedy.
Năm ấy, giữa hai người tuổi cách nhau tròn nửa thế kỷ, vị Đại tướng 88
tuổi nói với vị khách Mỹ 38 tuổi rằng: thế hệ các bạn chỉ biết lịch sử mối
quan hệ Việt-Mỹ là một cuộc chiến tranh tàn khốc và đầy thù hận kéo dài
30 năm, nhưng nên nhớ rằng trước đó đã có những trang sử của quan hệ tốt
đẹp và của tinh thần hợp tác. Tương lai các bạn trẻ cả hai nước phải viết
tiếp những trang sử tốt đẹp ấy.
